vrijdag 31 mei 2013

De verhuisberichten komen er aan

Het Kunstenlab gaat van het Akzopand naar het Havenkwartier. De Leeuwenkuil van de Keizerstraat naar de nieuwe bibliotheek aan de Nieuwe Markt. De bibliotheek gaat van de Brink naar de Stromarkt, en misschien wel de nieuwe Markt. De musea betrekken het pand van de bibliotheek aan de Brink zodra dat vrijkomt. Het Filmhuis en Theater Bouwkunde gaan naar de gymzaal aan de Nieuwe Markt, maar met de ingang aan de Welle. Het Stadhuis blijft waar het is maar er komt wel een nieuw Stadskantoor op de plek waar nu de oude schouwburg en het oude stadskantoor worden afgebroken. Go Ahead blijft in ieder geval voorlopig aan de Vetkampstraat maar wel met extra tribunecapaciteit nu de stap naar de Eredivisie gemaakt is. Het zoemt van de verhuisbewegingen in de stad. Veel heeft te maken met bezuinigingen, maar ook met ambities. Hoe kunnen we vernieuwen en ontwikkelen en toch de huisvestingskosten lager krijgen.

Voor de bibliotheek is dat niet anders. We zitten in 2014 vijftig jaar in het pand aan de Brink en willen een gebouw dat aan de eisen van deze tijd voldoet. Er is de keuze gemaakt om dat te doen in het SNS-pand aan de Stromarkt. Het plan was echter financieel niet uitvoerbaar voor de NV Bergkwartier door de nieuwe eisen die banken tegenwoordig stellen. Met de gemeente is het onderzoek bijna klaar om een gebouw met minder m2 voor minder geld wel te kunnen realiseren. Er liggen twee varianten voor de Stromarkt en er wordt als alternatief nog gekeken naar de School aan de Nieuwe Markt: een bijzonder jaren vijftig gebouw. We zien al een retro-restauratie en een inrichting in de stijl van de jaren vijftig voor ons. Natuurlijk wel met de modernste digitale toepassingen en personeel in de bedrijfskleding van Mad Men.

Tegen de zomer zullen door de gemeenteraad de knopen worden doorgehakt rond de voorjaarsnota en weten tal van organisaties of ze met minder geld de toekomst in moeten. Het terugbrengen van huisvestingskosten ligt dan zeer voor de hand. En dus heel wat verhuisbewegingen.
Voor onze bibliotheek moet vastgesteld gaan worden dat we onze decentrale vestigingen handhaven en tegelijk toch nieuwbouw kunnen realiseren. Dan zullen we onze bibliotheken in Bathmen en Diepenveen ook snel moeten gaan herhuisvesten. Tegen de zomer is het onderzoek afgerond voor de haalbaarheid van de nieuwe bibliotheek - samen met Drtv - op Stromarkt of Nieuwe Markt, met lagere huisvestingslasten dan gepland, zodat we de decentrale vestigingen kunnen open houden. Dan kunnen de knopen definitief doorgehakt worden die al heel wat jaren voorliggen. Zo lang als ik hier bij de bibliotheek al weer werk: bijna zeven jaar. Te lang voorliggen dus, veel te lang voorliggen.
Maar daarna gaan ook wij mouwen opstropen en bouwen, en daarna verhuizen.
Ik voorspel dat u heel wat verhuisberichten tegemoet kunt zien!  Van heel wat organisaties. Ook van uw bibliotheek.

Jos Debeij
jdebeij@obdeventer.nl

De Bibliotheek Deventer deelt uit!

Vanaf 1 juni is uw bibliotheekabonnement nog aantrekkelijker. U heeft al toegang tot een schat aan informatie, maar met uw Biebpas kunt u nu ook gebruik maken van heel veel aanbiedingen op het gebied van kunst, cultuur, recreatie, educatie, sport, wellness en natuur. Op de website www.voordeelmetjebiebpas.nl vindt u allerlei leuke acties en voordelen, speciaal voor biebleden, op diverse plaatsen in Nederland.

De Bibliotheek Deventer waardeert het dat u lid bent en doet graag iets extra’s om uw lidmaatschap aantrekkelijk te houden. Op 1 juni sluit de Bibliotheek Deventer daarom aan bij Voordeel met je Biebpas; op vertoon van uw Biebpas krijgt u korting of een attentie bij onder andere theaters, dierenparken, musea, pretparken en festivals, inmiddels in acht provincies. Wat te denken van Archeon, Corpus, Museum Boijmans Van Beuningen, Toverland, Van Abbemuseum, Tuinen van Mien Ruys of Safaripark Beekse Bergen.

In Deventer kunt u met korting terecht bij Filmhuis de Keizer, het Historische Museum en het Speelgoed Museum. Er zit zeker iets voor u bij en er zijn steeds nieuwe aanbiedingen; kijk voor uw voordeel op www.voordeelmetjebiebpas.nl en volg ons op Facebook.

donderdag 30 mei 2013

Succesvolle campagne Lees Meer stopt op 1 juni

De e-bookcampagne Lees Meer van de Bibliotheek stopt op 1 juni 2013. Idee achter Lees Meer is: gekoppeld aan een thema of locatie e-books aanbieden en zo de klant inspireren om e-books te lezen. De campagne kan een groot succes worden genoemd: in nog geen halfjaar tijd hebben zich bijna 50.000 mensen aangemeld!

Het is nu tijd voor de Bibliotheek om een volgende stap te zetten op het gebied van e-books. Die volgende stap is dat de Bibliotheek een groot aantal recente e-books op een klantvriendelijke manier beschikbaar gaat stellen. Deze e-book-service is in eerste instantie alleen voor leden. Graag informeren we u rond de zomer verder hierover.

Huidig aanbod e-books
Op dit moment kunnen bibliotheekleden onder andere via 'direct online lezen' online e-books lezen. Voor leden en niet-leden is er via deze site bovendien een aanbod klassiekers beschikbaar via de eBooks eregalerij. Deze boeken zijn te downloaden. Het totale aanbod vindt u op de website van de Bibliotheek Deventer.

dinsdag 28 mei 2013

Computerhulp HCC stopt vanwege minder vragen

Jarenlang gaven ze elke eerste vrijdag van de maand deskundig advies over het gebruik van computers, de (voornamelijk) mannen van de Hobby Computer Club Deventer. Eerst op de zolder van de Bibliotheek Centrum en vanaf 2102 op de eerste verdieping. Dat laatste zou een aanzuigende werking moeten hebben, want heel veel vragen waren er niet meer. De balans is inmiddels opgemaakt. De kennis van computers is blijkbaar zo groot dat een speciale inloopmiddag niet meer nodig is. Althans, niet meer op diverse plekken in Deventer. De inloopmiddagen in de Lindeboom in Schalkhaar (naast de bibliotheek) blijven bestaan.

Voor de Bibliotheek Centrum komt er een eind aan een prettige samenwerking met de HCC. Althans een actieve samenwerking, want de banden worden weer aangetrokken als blijkt dat een van beide partijen daar behoefte aan heeft. 

We danken de leden van de HCC voor het onvermoeibaar en enthousiast delen van hun kennis en wensen ze veel succes met al hun werkzaamheden en natuurlijk hun grote hobby, de computer.

Op de website van de HCC Deventer kunt u terecht voor meer informatie over de activiteiten van de club.

maandag 27 mei 2013

Prijsuitreiking BoekStart Babyboekje van het Jaar

Babyboekje van het Jaar 2013
Nijntje en de wilde dieren van Dick Bruna is BoekStart Babyboekje van het Jaar 2013 geworden. Dit werd maandagmiddag bekendgemaakt in het Letterenhuis in Amsterdam.

Eind vorig jaar werd ik door Julienne van den Heuvel, hoofdredactur van Leesplein.nl en projectleider BoekStart gevraagd of ik in de jury zitting wilde nemen voor een nieuwe prijs: Baby-boekje van het Jaar. Deze nieuwe boekenprijs richt zich op de allerjongste categorie: 0-1,5 jaar.
Naast jury-voorzitter Julienne van den Heuvel was het de bedoeling dat er twee kinderboekwinkels in de jury zouden komen en de twee bibliotheken uit de betreffende plaatsen. Ik voelde me zeer vereerd dat ik samen met Gerry Platenkamp van kinderboekwinkel Mancemax Deventer mocht vertegenwoordigen.
Naast Deventer zaten Marion Cuijpers van de Bibliotheek Maastricht en Hanneke Koene van De Boekenwurm Maastricht in de jury.

Uit een longlist van ruim 40 babyboekjes koos de jury in februari van dit jaar 5 nominaties.

De criteria waren: aandacht trekken en vasthouden, contrasterend kleurgebruik, duidelijke en eenvoudige afbeeldingen, interactiemogelijkheden, hanteerbaar voor baby’s, veilige uitvoering, verschenen in de periode 2008-2012 en verkrijgbaar in de (kinder)boekwinkel. De boekjes uit het BoekStartkoffertje waren uitgesloten.

De jury koos 5 nominaties in de Bibliotheek Den Bosch
Ik vond het nog een hele uitdaging om de baby-boekjes te beoordelen. Zelf heb ik bijvoorbeeld veel meer met gekleurde illustraties, maar juist voor een baby zijn zwart-wit contrasten heel geschikt.

Na het kiezen van de nominaties ging de stemperiode in en kon men via een speciale website stemmen tot 15 mei.
Er werden ruim 1600 stemmen uitgebracht en tot het laatste moment was het spannend. Stiekem hoopte ik dat het boekje Zie je mij? van Elly van der Linden een kanshebber was, want dat boekje had ik mogen voorbereiden voor de winnende presentatie van die middag. 

Uiteindelijk won dit boekje niet, maar was het uitgeverij Mercis Publishing, die de prijs in ontvangst mocht nemen. De jury is blij met deze publiekskeuze omdat een klassieker als Nijntje velen aanspreekt; jonge kinderen én hun ouders en grootouders. Het stoffen boekje heeft aansprekende kleuren voor het jonge kind, is leerzaam en zorgt voor veel speelplezier vanwege de pop-ups.

Overigens kwam Zie je mij? op een mooie tweede plaats met maar 20 stemmen verschil ten opzichte van Nijntje.

Tot slot ontving Ruben Nicolai, ambassadeur van het Jaar van het Voorlezen 2013, een exemplaar van het winnende boekje. Op 26 juni zal Ruben het winnende boekje voorlezen aan honderd baby’s tegelijk in de Bibliotheek Utrecht, om daarmee een wereldrecord voorlezen aan baby’s te vestigen.


zondag 26 mei 2013

Stadsgedicht: Kowed promoveert

Jaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa!

Jaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
jaaaaaaaaaaaaaaaajajajaja!

Jaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa!

Het dicht misschien niet,
maar het scoort wel!


© Lammert Voos

Stadsgedicht: Pop-up!

op braak land groeien Klaprozen,
op beton groeit Robertskruid en
Stinkende Gouwe, maar liever
nog: betere en betaalbare
huizen

breek af, bouw op, maar laat
de ziel van de wijk ongemoeid,
de woorden vernieuwing en vernieling
verschillen immers maar een paar
letters

in gelul kan een mens nog steeds
niet wonen, liever geen Vergeet-mij-nietjes
in de Rivierenwijk, dat zijn geen pioniers
en je raakt ze moeilijk weer
kwijt


In de Week van de Amateurkunst (25 mei t/m 2 juni) vinden in de hele Rivierenwijk verrassingsoptredens plaats. Het Pop-up Podium staat elke dag ergens anders en elke dag treden verschillende artiesten op. De optredens worden gegeven door amateurkunstenaars uit de Rivierenwijk en de rest van Deventer.

dinsdag 21 mei 2013

Basisschool De Vlieger wint Leesvirus 2013

Ze deden het weer en ze wilden het weten ook, leerlingen van groep 6 van basisschool De Vlieger wonnen voor de 5e keer de beker van het project Leesvirus. Dat werd uitvoerig gevierd met gejuich en getoeter. Kortom, de hele de Bibliotheek Centrum mocht 21 mei tijdens het grote slotfeest meegenieten.

De wisselbeker voor De Vlieger
Het Leesvirus is het meest besmette leesproject van Nederland. Kinderen van groepen 6 van de basisscholen lazen tien weken achter elkaar negen verschillende mooie, spannende en grappige boeken.
Op een speciale website geven kinderen hun mening over de boeken. Daarmee kunnen ze punten halen, net zoals voor het beantwoorden van internetvragen en het maken van knutselopdrachten. Tijdens het slotfeest werden de winnaars bekendgemaakt.

Dit jaar streden zeven basisscholen uit Deventer om de titel "de meest besmette school ". De Vlieger werd winnaar met 280 punten en mocht de prachtige wisselbeker mee naar school nemen. Op de voet gevolgd door Sancta Maria uit Lettele met 262 punten.
Schrijfster Claudia Jong leest voor

Tijdens de feestelijke afsluiting was schrijfster Claudia Jong van het leesvirusboek 'Wolfje' aanwezig die 190 kinderen wist te boeien met voorlezen uit haar eigen werk en een spannende quiz.

De meest besmette boeken waren: 'Help! de meester is een vreetzak' van Selma Noort en 'De juf die buiten spelen als huiswerk opgaf' van Rien Broere. De kinderen gaven deze boeken de meeste punten.

De winnende leerlingen

 

Alle scholen waren enthousiast over het Leesvirus en gaven te kennen volgend jaar weer mee te doen.

Leesvirus 2013 was een groot succes!

donderdag 16 mei 2013

Annie M.G. Schmidt week 2013



Annie M.G. Schmidt is zonder twijfel de bekendste Nederlandse schrijfster van kinderboeken en -gedichten. Jip en Janneke, Pluk van de Petteflet, Dikkertje Dap, het beertje Pippeloentje, Abeltje… Wie kent ze niet? Een aantal boeken is verfilmd en ze kreeg veel bekroningen, onder andere een Gouden Griffel voor Otje. 

Van woensdag 15 tot en met zondag 26 mei wordt Annie M.G. Schmidt weer uitgebreid herdacht. Dit jaar zullen de festiviteiten in het teken staan van Jip en Janneke.

Eén van de bekendste gedichten is, Dikkertje Dap. 

Speciaal ter gelegenheid van de feestweek verschijnt het boekje Jip en Janneke spelen buiten – een bundel met de leukste verhaaltjes over Jip en Janneke waarin ze buitenspelen. Deze verhaaltjes zijn eerder verschenen in de verzamelbundel 'Jip en Janneke'en in de vijf losse delen. Uiteraard zijn de tekeningen in het leuke boekje van Fiep Westendorp!

Naast dit themaboekje verschijnt ook, voor het eerst!, het prachtige uitklapboek Het huis van Jip en Janneke. Dwaal door het huis én de tuin van de bekendste buurkinderen van het land, en speel met Siepie en Takkie! 

dinsdag 14 mei 2013

Op reis met Barbara en Fabrizio


De shuttlebus naar Cantania Airport staat te wachten en terwijl we instappen komt uit het zojuist gelande vliegtuig van Transavia een italiaanse medewerker met in zijn handen “de Verrekijker” van Kees van Kooten. Hij zwaait ermee en verschillende handen grijpen naar het boek. Een goed signaal, Kees wordt nog gelezen.



Een nieuw verschenen boek en een lezing
Op de basis staat Barbara en zij is de aanleiding van ons bezoek aan Sicilie.
Ze werkt nu zeven jaar als reisleidster op dit eiland en belooft ons de mooiste plekken en het lekkerste eten!
 Dat had ze in februari al aangekondigd toen ze in de bibliotheek, onder grote belangstelling, een lezing hield over dit favoriete eiland.

 De Deventerse Barbara heeft namelijk een boek geschreven onder de naam
Tutto a Posto?
Barbara geeft aan: ‘Het is een sfeerboek geworden met persoonlijke reisverhalen, Siciliaanse recepten en tips voor bezienswaardigheden. Allemaal vanuit mijn oogpunt opgeschreven, gewone reisgidsen en kookboeken zijn er al genoeg.’



Klaar voor de reis
Nou Barbara, laat alles maar zien! 
In een grote touringcar zit Fabrizio achter het stuur, hij zal ons 1500 kilometer rond toeren.
De eerste overnachting is bij de nonnen in Letojanni. Het is een voormalig klooster midden in het plaatsje en ligt ook nog aan zee. Tot onze verbazing zijn het echte nonnen, ze runnen dit hotel al heel lang maar nu hebben ze toch een Duty Manager uit Rome gestuurd. De dames worden ouder.
Met de zee op de achtergrond kunnen we hier lekker slapen.


Heerlijk eten op Sicilie
De Siciliaanse recepten zijn echt bijzonder. Daniella verwacht ons voor de lunch maar wil wel precies weten hoe laat we komen, de pasta moet op het juiste moment in de pan. Barbara belt even vanuit de bus. Deze manier van omgaan met eten kennen wij bijna niet meer. De markten liggen vol met heerlijke groenten en fruit en er zijn speciale vis en vleesmarkten. De citrusvruchten hangen vol in de bomen.

De Etna
Het gebied rond de Etna is heel vruchtbaar.

De vulkaan is een gevaarlijk object. We rijden door de dorpjes die dichtbij de vuurspuwer liggen. Volgens Barbara zijn de mensen niet bang want wij in Nederland leven toch ook 'onder de zeespiegel?' Liever geen moeilijke vragen stellen per favore.
Het is wel elke dag lava vegen, overal vind je de zwarte kruimels.

Is het wel veilig?
Fabrizio rijdt de bochtige route omhoog, terwijl de Etna zwarte wolken uitstoot. Barbara is ongerust, ze belt of we wel naar boven kunnen maar het kan. We gaan met de kabelbaan tot 2600 meter en daarna met een terreinbus naar 2900 meter. Nu nog een wandeling om de krater maar dat mag niet, de Etna is te gevaarlijk op dit moment, hij spuwt grote brokken lava en zwarte rook, als je een kuiltje graaft voel je hoe warm het in de bodem is. Een bijzondere ervaring, de warme bodem, de zwarte lava en de witte sneeuw. 



Rijden in Palermo
Fabrizio is een geweldige chauffeur. Hij rijdt, vaak toeterend, door nauwe straten vol auto’s, scooters en bergen vuil!
Geen schrammetje als we uit het centrum van Palermo vertrekken en dat is heel bijzonder!

Vittorio, een fantastische verteller
We bezoeken de mooist bewaard gebleven tempel van Concordia in Agrigento. De plaatselijke gids Vittorio staat al te wachten. Hij kan vol overgave vertellen, hij is innemend en hij ziet er leuk uit, zo’n docent wil je voor de klas. En zijn achternaam: Palermo!



Leuke ontmoetingen
Bij de volgende stop zie ik een bekend gezicht, waar heb ik deze man eerder gezien?
Hij omhelst Barbara en groet ons met een schaterende lach. Het is de man die creatief is met telefoondraden. Hij verkoopt allerlei snuisterijen en… hij staat op de voorkant van het boek. Hij heeft het zelf gekocht maar kan het niet lezen, het is nog niet vertaald maar dat geeft niet, zijn familie is heel trots zegt hij.

Op de laatste dag van onze reis mag Fabrizio een locatie kiezen voor de lunch. We gaan op bezoek bij zijn familie, een schitterend gelegen restaurant in Giardini Naxos. Trots stelt hij ons voor. Wij vinden dit een mooie locatie om onze chauffeur en onze reisleidster te bedanken voor de genoten diensten en in het bijzijn van zijn neven wordt Fabrizio door een perfect italiaans sprekende reisgenoot in het zonnetje gezet. Fabrizio geniet! De neven zijn nu op de hoogte van zijn kunnen.

Op stap met Tutto a Posto?
Sicilie is een prachteiland en ligt heel centraal in de Middellandse zee. Een geweldige mengelmoes van stijlen en culturen. Dat zie je aan de gebouwen, hoor je in de taal en proef je in het eten. Barbara kent het eiland door en door. Ze bezocht de mooiste plekjes, ontdekte de geheimen van het eiland, koos voor de heerlijkste gerechten en kreeg van de bevolking vele wetenswaardigheden te horen. Tutto a posto? is het resultaat, een prachtig en kleurrijk boek waarmee de auteur ‘haar’ Sicilie graag met de lezer deelt. Lees alles over de Etna, Bella Agata, Catania, Piazza Armerina, Agrigento, en Palermo. Tutto a Posto? laat een heel ander Sicilië zien en is daarom een onmisbare gids voor de liefhebber van Italie in het algemeen en Sicilie in het bijzonder.

Dankzij de lezing in de bibliotheek een topreis gemaakt, zeer aan te bevelen.

woensdag 8 mei 2013

Prentenboek van het jaar 2014

Prentenboek Top Tien

Voor wie kaf van koren wil scheiden

Als je de allerkleinsten gaat voorlezen, welke prentenboeken kiest je dan? Uit het overstelpende aanbod maakte een jury van jeugdbibliothecarissen een selectie: de Prentenboek TopTien. Het belangrijkste criterium bij het kiezen van het Prentenboek van het Jaar is dat het boek, naast een goed verhaal en aantrekkelijke illustraties, voldoende aanknopingspunten biedt voor interactie met peuters en voor verwerking in hun spel. Maar welke van deze 10 prentenboeken is nu gekozen tot prentenboek van het jaar 2014 en zal centraal staan tijdens de nationale voorleesdagen 2014 (van woensdag 22 januari t/m zaterdag 1 februari).

Het boek dat gewonnen heeft :



Krrrr...okodil! Tekst en illustraties: Catherine Rayner


Het is heel rustig op de oevers van de rivier. Iedereen geniet van de zon. Totdat … O-oh!
Daar komt … KRRRR… OKODIL! Hij spettert en spattert en de modder vliegt alle kanten op.
Krokodil maakt de kikkers, libellen en ooievaars aan het schrikken en hij verjaagt ze. Als hij ook het nijlpaard wil plagen, krijgt hij van hem een heel grote mond en schrikt de krokodil enorm. Niemand wil met krokodil spelen, maar dan hoort hij een geluid van iemand die de bewoners van de oevers plaagt. In de illustraties zit veel vaart en de gezichtsuitdrukking van krokodil laat zien dat hij het plagen erg leuk vindt, tot hij zelf door nijlpaard wordt afgestraft. Je verwacht dan dat hij zijn lesje geleerd heeft. Maar is dat wel zo? Het boek heeft een errassend einde.
Het boek is natuurlijk te leen in de bibliotheek Deventer.

Veel voorleesplezier

dinsdag 7 mei 2013

Vijftig meter bladmuziek en een instrumententuin

Meer dan vijftig meter bladmuziek staat er inmiddels in de Bibliotheek Deventer. In de vestiging aan de Brink staat op de tweede verdieping een grote selectie aan muziek voor een diversiteit aan instrumenten voor u klaar. Voor musici met ambities voor het grote podium, maar ook voor iemand die graag meezingt in een koor: voor ieder niveau is er in de bibliotheek bladmuziek voorhanden.  

Muziek is ook onderdeel van de activiteiten die de bibliotheek aanbiedt, vaakt in samenwerking met andere organisaties. Zo speelt op 16 mei a.s. het Deventer Kamerorkest de try out van het nieuwe concertprogramma in de bibliotheek aan de Brink.

Morgen kunnen kinderen en alle andere belangstellende genieten van de muzikale voorlees-voorstelling naar het verhaal van Alfred Jodocus Kwak van Herman van Veen. Wil je een keer een muziekinstrument uitproberen, dan is dit je kans, het begint om 14.00 uur in Bibliotheek Colmschate.

Komend weekend is er volop muziek in de stad te beluisteren: het Reinckenfestival voor oude muziek kunt u beluisteren op een aantal lokaties, en in de Deventer Schouwburg vindt het Deventer Jazz Festival plaats.

In mei gebeurt er nog meer: op zaterdag 25 mei komen kinderen van Muziekles Deventer muziek maken in de bibliotheek. Dit en nog veel meer vindt u allemaal in onze activiteitenkalender op de website van de Bibliotheek Deventer.

U bent van harte welkom!

donderdag 2 mei 2013

4 Mei samen herdenken in Deventer

Tijdens de Nationale Herdenking herdenken we allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

In Deventer begint de herdenking bij vier verschillende monumenten.Vanaf het Twentol Monument, het Etty Hillesum Monument 'Het Verstoorde leven' en Het Verzetsmonument loopt iedereen in twee stille tochten naar het Grote Kerkhof voor de gezamenlijke herdenking bij het Indië Monument. Het volledige programma vindt u op de website van de gemeente Deventer

Gedichten bij het Verzetsmonument
De Bibliotheek Deventer verzorgt de invulling van de herdenking bij het Verzetsmonument aan de Verzetslaan. De leden van het Dichterscafé is gevraagd een inhoudelijke bijdrage te leveren. Een aantal van de dichters leest vanaf 19.00 uur eigen gemaakte of door hen geselecteerde gedichten voor.



Gedichten gemaakt en voorgedragen door Alfred Bronswijk

In memoriam Ernst Gräwe
Te veel werd toen ten dode ja gezegd
op offers van het repeterend ritueel
van bloed en bodem en van das Befehl,
van de gewetensgrenzen door de macht verlegd.

Geen tegenwoorden kwamen in verzet.
Gehoorzaamheid had overal de overhand.
Groot zelfverlies, vervormd tot schemerland,
sprak er nog slechts het ondergrondse alfabet.

Maar jij, een eenling, aan plicht gebonden,
nog  steeds omkleed met tekens van de nacht,
weersprak, opdat lichter leven werd gevonden.

Dat weigeren maakt jou tot bondgenoot.
Om niet geloste schoten omgebracht
eren wij jou voorgoed als reisgenoot.

Op 10 april 1945 werden vijf leden van de Twentolgroep
afgevoerd naar de Snipperlingsdijk. Daar werden ze 
geëxecuteerd, evenals een Duitse soldaat, Ernst Gräwe, 
die weigerde het vonnis te voltrekken.

Verzetsmonument
Gekooide vogels weten van een lentelied
dat schrijnend zingt, het traliehek voorbij,
van vrije vleugelslagen, los van de voogdij,
van open luchten in een ver verschiet.

Gekooide vogels dromen visioenen na.
Hun zang tast kille wintertijden aan
en laat op dorre akkers bloemen open gaan,  
zaad van bevrijdende principia.

Zelfs als het donkerste *enigma van de tijd
hun stemmen dooft, hun zingen heeft verstomd,
geen licht de zware nacht haast weet te ontstijgen,

dan nóg, ook dán nog blijft hun zang realiteit.
Waar ergens recht en waarheid wordt  gekromd,
daar klinkt hun lentelied. Nooit meer zal het zwijgen.

Het Verzetsmonument op het Grote Kerkhof, ter ere van het Nederlands 
verzet in de Tweede Wereldoorlog, werd in 1953 onthuld en staat naast  
de zuidelijke zijbeuk van de Lebuïnuskerk.* Een enigma is een raadsel.

                                     ---o0o---

Gedicht gemaakt en voorgedragen door Michiel van Hunenstijn

Verzetslaan 4 mei
De stadse ruimte - een waterspiegel aan het stille plein.
Iedereen is er nu, je wordt herdacht - gedachten dwalen af.
Je had je je toekomst misschien anders voorgesteld.
Iets met vrouw en kind en een betrekking voor het leven.
Maar je geest moest waaien, en die waait hier nu nog:
Je was dwars, je bood verzet, waarvoor dank,
Je bent er niet meer, maar je naam is hier nu in brons.
Het verlies van jou, dat gaat nooit verloren.
Het grint knerpt, die bloemen zijn voor jou.

Het monument, een muur, drie bankjes en een plantenbak
het ontwerp, dat was echt niet jouw ding.
Maar de meerkoeten zo dichtbij, daar hield je wel van.
En dat het licht zo mooi weerkaatst op het water,

De tekst 'Heer, help mijn land, ik kom wel terecht',
dat was ook niet jouw tekst. Maar je wist wel:
verzet begint niet met grote woorden.
Jij was meer van het doen.
Jij was dwars, je bood verzet, waarvoor dank.

Het leven hier hervat zijn gang, de stilte gonst nog na.
Bekenden groeten mekaar. Jammer dat jij er niet bij kunt zijn.
Dan hadden we kunnen afspreken: bedankt, tot volgend jaar.

                                     ---o0o---

Gedichten gemaakt en voorgedragen door Marianne Sorgedrager


De duur van oorlog
Ze praten er niet over
de kinderen van toen
ze overleefden met
gespitste oren
weinig rust            
en ongeslapen nachten          

Ze kunnen niet vergeten        
de grote kleine kinderen
van geen vrede,
het luchtruim
werd voor hen
geen vrijplaats om
van vogeltrek te dromen

Geen mens krijgt
hen meer klein
maar om hun ogen
glijdt gedurig
schaduw
en hun lach
reikt zelden verder
dan hun lippen

Over grenzen 
De grenzen met vertrouwde buren
geminacht, verraderlijk vertrapt en 
overschreden, met man en macht
het land en de bewoners ingelijfd 

Niet zonder weerstand; terstond 
werden fakkels voor vrijheid en recht            
ontstoken, ondergronds doorgegeven
ten koste van eigen veiligheid   -               

Het is goed te gedenken, de moed en
de offers, het vuur van de mensen die
ondanks zoveel angst, bloed en tranen   
standvastig onrecht bleven bestrijden

De fakkels werden niet gedoofd, de tijd
van onderdrukking en ontberen kon 
het sterke vuur niet doen verdwijnen 
het bleef bewaard tot eindelijk vrij  - 
Nu is het bovenal goed te weten dat
het bestemd was om met respect en 
zorg voor elkaar, samen te leven in 
een open, vernieuwde maatschappij

Het vuur was zeker niet bedoeld voor 
ongebreideld doen en zeggen wat we willen, 
alleen om elke dag weer vredelievend en
grenzeloos blij met vrijheid te zijn.

                                     ---o0o---

Gedichten voorgedragen en gekozen/gemaakt door Herman Posthumus Meyjes

Drie verzen van Jacques Presser
Je lippen, die ik heb gekust,
Je haren, donker en verward,
En dan je hart, je jonge hart,
Waaraan 'k zo heerlijk heb gerust...
Ik denk: het heeft zo moeten zijn.
Soms is 't alsof je bent gestorven.

Wie weet, hoe ver, in leed en pijn,
Wij zullen hebben rondgezworven,
Voordat wij weer tezamen zijn.
                   *
Een lentemorgen trad je uit ons huis,
In een dun bloesje, zonnig en tevreden,
En geen van beiden hoorde 't zacht geruis,
Of zag de vale schaduw neergegleden

Van 't noodlot wiekend boven 't jonge hoofd,
Dat glimlachend zich nog eens naar me wendde...
Ik heb een ganse nacht en dag geloofd,
Dat ik die vlotte, lichte tred herkende

En toen niet meer. Toen kwam het formulier
Met naam en stempel, nummer van barak,
Verzoek om warme kleren. Ach, toen brak
Mijn hart natuurlijk niet. Mijn ogen zagen
Jou ergens ver, heel ver, aan een rivier
Van Babylon de slavenketen dragen.
                    *
Misschien mag ik nog eenmaal vinden
Het oord, dat eens mij scheen beloofd,
Waar zacht en spelend gaan de winden
En rijp en geurig hangt het ooft
En zij, die 'k zo diep beminde
Mij strelen zal het moede hoofd.

De laatste kus duurde één seconde:
Het afscheid tussen jou en mij.
't Gleed in 't contact van onze monden
Vluchtig, een glimlach kort, voorbij.

Peinzend de trage gang der uren
Op 't weerzien, dat mijn hart verbeidt,
Weet ik nu reeds, hoe lang zal duren
Onze eerste kus: een eeuwigheid.
                      *

22 maart 1943/10 april 1943/20 juni 1943


Ter herdenking van de vrijheid
                  4 mei 2013
Vrijheid is waakzaamheid bij dag en bij nacht,
want het gevaar loert in het verborgene,
in de sluipende ondermijning van wat
langzaam opgebouwd en verworven werd,
en in het boosaardig geknabbel aan de fundamenten.

Het kan ook de donderslag zijn bij heldere hemel,
de gewelddadige inbraak in het slapende huis --
maar wees toch vooral bedacht op de verscholen bedreigingen,
op de ogenschijnlijk onschuldige beknottingen
en de schijnbaar redelijke beperkingen.

Eens tellen zij op, eens vallen zij tezamen.
Eens wordt u wakker en ziet u vreemde gedrochten
aan uw hemel, vreemde uniformen
in uw straat, vreemde biljetten op de muren
en wanstaltige verschijningen op uw werkplek.

Eens, als u onachtzaam bent en de kleine tekenen
hebt miskend, staat u oog in oog met afstotende woorden
en voelt u de knelling van angstaanjagende voorschriften.
Eens kunt u niet meer terug en bent u gevangen
en zal men u niet meer laten gaan.

                               ***
Omhels de vrijheid, het is uw kostbaarste bezit,
maar let vooral op de kleine gevaren
uit hoeken vanwaar u het 't minst verwacht,
en versta de tekenen van uw tijd, want de vijand komt,
zoals toen, als een dief in de nacht.

Deventer, 26 april 2013


                                     ---o0o---

woensdag 1 mei 2013

Frank Westerman over "Ingenieurs van de ziel"

Het is dit jaar 400 jaar geleden dat er betrekkingen ontstonden tussen Nederland en Rusland en dat wordt gevierd met het Nederland-Ruslandjaar waarbij inmiddels president Poetin op bezoek is geweest. Deventer pakt groots uit met het omvangrijke programma Moskou aan de IJssel . Hierin krijgen we vooral de mooie dingen uit de Russische cultuur te zien: mooie muziek, mooi theater en mooie films. Maar in de Russische geschiedenis zijn ook minder mooie dingen te ontdekken. Daaraan werd aandacht besteed in een lezing van de bekende nonfictieschrijver Frank Westerman in de bibliotheek.

Westerman, zelf jaren journalist geweest in Moskou, publiceerde in 2002 zijn boek “Ingenieurs van de ziel”. Zo noemde Stalin de schrijvers en kunstenaars van de nieuwe Sovjet-Unie. Terwijl het land met een enorm industrialisatieprogramma werd gemoderniseerd moesten schrijvers de nieuwe communistische mens cultureel vormen door grote projecten als kanalen en stuwdammen te verheerlijken in hun gedichten en boeken. Aanvankelijk gebeurde dat enthousiast, later steeds meer plichtmatig, maar niemand kon zich eraan onttrekken, want wie niet in de pas van Stalin liep werd slachtoffer van zijn terreur.

In een “ouderwetse” lezing (zonder powerpointpresentatie) vertelde Frank Westerman over de belevenissen en problemen van schrijvers en kunstenaars in de Sovjet-Unie. Hij is zo’n boeiend spreker dat je de beelden helemaal niet mist. De bijna vijftig mensen uit het publiek hingen daarom aan zijn lippen, vooral toen hij het over de componist Dmitri Sjostakovitsj had.
Het geïnteresseerde publiek ging met hem en met elkaar in discussie. Liet zijn Zevende Symfonie nu in klanken de opmars van de nazi’s naar Leningrad horen of ging het juist over het vooroorlogse Leningrad, dat door Stalin kapot was gemaakt?


Het was de tweede keer dat Frank Westerman een lezing hield in onze bibliotheek. Een paar jaar geleden heeft hij verteld over zijn boek “De graanrepubliek”. Een nieuw boek van hem is op komst, hadden we gehoord. Tijdens het dankwoord na afloop van de lezing vertelde hij dat het in oktober uitkomt en het publiek kreeg exclusief te horen waarover het zou gaan. Te zijner tijd misschien weer iets voor een nieuwe lezing.