vrijdag 30 mei 2014

What's in a name?

De bibliotheek als een breed instituut, is niet eenvoudig neer te zetten. Het beeld van de - succesvolle - uitleenbibliotheek van boeken is prettig hardnekkig. En dat is zowel positief als negatief. Cijfers en voorbeelden dat de bibliotheek veel en veel meer is, verdringen dat beeld niet zo maar. Zo is de uitroep 'Maar met internet heb je straks toch niet meer veel bibliotheek nodig' in allerlei varianten nog vaak in mijn omgeving te horen. Ik vertel dan een beetje cynisch dat dat ook de reden is dat we een kleinere bibliotheek gaan bouwen op de Stromarkt - geen 4.200 m2 meer, maar 3.500 m2. En dat er gelukkig veel organisaties bij ons in komen wonen.

Na de opkomst van Internet in 1995 leek het er op dat het beeld van een bibliotheek die zijn tijd had gehad, wel eens zou kunnen gaan kloppen. Vanaf 1996 kromp het gebruik van de bibliotheek geleidelijk. In 10 jaar tijd werd de groei in het gebruik van de bibliotheek van de 20 jaar jaar ervoor te niet gedaan. Ed Stein zijn vooruitziende blik werd werkelijkheid zichtbaar.

Maar ondanks die terugloop had en heeft nog steeds 30% van de bevolking een bibliotheekpas en komt ruim 50% regelmatig in de bibliotheek. De bibliotheek is nog steeds een publieksinstelling met een groot en breed bereik. En we hebben niet stil gezeten. We hebben hard gewerkt aan een betere en vooral ook bredere  bibliotheek. En dat heeft ons geen windeieren gelegd. Sinds 2006 kennen we weer volop groei.

Maar als ik een fotojournalist vertel dat we in de bibliotheek aan de Brink afhankelijk van de dag 800 tot 1.000 bezoekers hebben. Dan zegt deze 'Dat geloof ik van zijn levensdagen niet!' Terwijl de cijfers bij nieuwe bibliotheken in Nederland en andere landen in Europa laten zien dat de aantallen verdubbelen bij een goed nieuw gebouw.

En dat komt door de verbreding van de rol van de bibliotheek in de samenleving. We hebben nog steeds een grote collectie die we ook - en daar zijn we blij mee - nog steeds heel veel uitlenen. Via de catalogus is de hele collectie Nederland te bestellen en twee weken terug openden we het Kinderboekenleenmuseum van de Stichting 't Oude Kinderboek met 20.000 prachtige oude kinderboeken. Niks mis met de boekige bibliotheek.

Tegelijkertijd bouwen we aan de brede bibliotheek van de toekomst. Op vele gebieden zijn we inmiddels actief met maatschappelijke, educatieve en culturele programma's. Van de Wijkwinkel tot Laaggeletterdheid, van de Huiskamerbioscoop tot de Gele verhalenbus, van de Boekenweek en de kinderboekenweek tot het Huis van zwarte Piet, van kinderdagverblijf tot woonzorgcentrum. Overigens allemaal programma's die we samen met partners en personen uit Deventer uitvoeren. Over al deze programma's afzonderlijk kan een heel verhaal verteld worden.

Als voorbeeld schets is kort  onze programma's om kinderen van baby af aan met taal, lezen en verhalen in aanraking te brengen. Deze worden namelijk fors uitgebouwd op dit moment. Boekstart, Voorleesexpress en Bibliotheek op school zijn daar concrete voorbeelden van. Op het Boekstartfeest vorige week - kijk hier voor een impressie - waren meer dan 200 ouders met hun baby's, peuters en kleuters aanwezig.  En hun vraag was of we dat niet vaker kunnen doen. De boekstart inloopochtenden in verschillende vestigingen worden heel goed bezocht. Op dit moment worden 47% van alle baby's die in Deventer geboren worden lid van de bibliotheek. In het basisonderwijs gaat dat tegen de 100% lidmaatschap. Lezen met plezier staat centraal. Voorlezen en lezen helpt enorm om je woordenschat te vergroten en taalvaardiger te worden. En hoe digitaal we ook worden, taal is en blijft een van de belangrijkste factoren voor onderwijssucces en om je te kunnen redden in de samenleving.

De bibliotheekprogramma's op dit gebied voeren we binnen en buiten bibliotheek door de hele gemeente uit samen met scholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en alle andere instellingen die actief zijn voor 0-12 jarigen. En dan gaat het, als je alle kleine inspanningen optelt, om grote aantallen.

De maatschappelijke waarde van de bibliotheek werd afgemeten aan leden en uitleningen: 'vier muren met boeken die je kunt lenen'.  Die aantallen zijn nog steeds substantieel en dat zullen ze ook nog wel een hele tijd blijven. Als we de effecten van onze andere diensten en programma's bij elkaar optellen zijn die minstens zo substantieel. De bibliotheek levert volop waarde voor de samenleving en heeft volop betekenis voor heel veel mensen, jong en oud.

Het mag dan wel lastig zijn om het bredere beeld van de bibliotheek bij een breed publiek neer te zetten, de vraag is of dat erg is. Voor veel mensen is en blijft de bibliotheek een instituut van boeken. Daar zorgen we graag voor. Anderen herkennen de waarde van de andere activiteiten die we verzorgen.
Bibliotheek Brink 1933

Het is een beetje zoals vroeger. Toen de bibliotheek als leeszaal begon. Toen moesten de mensen er aan wennen dat er ook geleend kon worden. Nog steeds zijn er Deventenaren die zeggen dat ze naar de leeszaal gaan. Gelukkig koesteren we op onze gevel bij de Bibliotheek aan de Brink nog steeds het woord 'leeszaal'. Zo zullen we ook de 'vier muren met boeken die je kunt lenen' liefdevol blijven omarmen.

Jos Debeij

woensdag 28 mei 2014

Slotfeest Leesvirus 2014

Eindelijk was het zover.......
.                                      
Na ruim 9 weken van leesvirusboeken lezen, quizvragen beantwoorden, werkstukken maken en je mening over de boeken geven was er dan op 22 mei de afsluiting van het leesvirusproject voor de kinderen van groep 6 in de Lindeboom in Schalkhaar. Er deden dit jaar zeven Deventer basisscholen mee en dat waren maar liefs 260 kinderen. Help! De meester is een vreetzak van Selma Noort was het boek dat het meest besmet was geraakt met het leesvirus.
Na enige verwarring waren er niet één maar twee winnaars: De Vlieger en Sancta Maria. Beide scholen kregen een mooie wisselbeker. De kinderen konden vervolgens genieten van de muzikale voorstelling van schrijfster Anneke Scholtens en pianist Lodewijk van der Linden.
Haar boek de Pindakaasoorlog was enkele jaren geleden al eens besmet geweest met het leesvirus.

Voor dit slotfeest had Anneke een speciale voorstelling gemaakt over Rens een jongen die net als zijn ouders een hekel heeft aan boeken lezen. Maar dan komt neef Oscar bij hen logeren die een zware hutkoffer bij zich heeft vol met allemaal........boeken.
Het hele gezin raakt besmet met de vreselijkste ziekte, het Leesvirus!
Maar uiteindelijk.......Als ik lees droom ik de wereld van mij af.

donderdag 22 mei 2014

BoekStartFeest voor kleintjes groot succes

"Kunnen jullie dit niet vaker doen? Wat goed georganiseerd! en Mijn kind wil niet weg!" Een greep uit alle positieve reacties die we kregen op het eerste BoekStartFeest dat de Bibliotheek Deventer gisteren organiseerde. Een last viel van mijn schouders want als medeorganisator van dit voorleesfeestje vond ik het natuurlijk heel spannend te horen of het programma dat we samen met onze partners in Deventer hadden bedacht, aan zou slaan.

De eerste zorg was misschien wel de opkomst. Zouden er wel kinderen komen? Met kloppend hart stond ik bij de ingang van de bibliotheek. Om 9.00 uur druppelden de eerste ouders met kinderen naar binnen. Dat viel mee. Het druppelen ging over in een stroom ouders en kleintjes, die maar bleven komen. Fantastisch! Uiteindelijk namen ruim 200 ouders, grootouders, oppasvrienden en kinderen tussen de 0 en 4 jaar deel aan onze workshops. Ook de kinderopvang kwam met groepjes kinderen naar het BoekStartFeest.

Het leuke van dit feestje was dat de organisatie een mooie samenwerking was tussen Team Educatie en Team Ontmoeting van onze bibliotheek. Zonder de inzet van mijn collega's en vrijwilligers, die zich met veel plezier opgaven om een handje mee te helpen, was dit BoekStartFeest niet mogelijk geweest. En een dank je wel aan alle partners uit de stad die meegeholpen hebben en minstens zo enthousiast waren als wij.

Hoe leuk en gezellig het was, kunt u zien in een compilatie van foto's in onderstaand filmpje.
Of we vaker een BoekStartFeest gaan organiseren? We zijn alweer aan het brainstormen!





Deventer Televisie besteedde ook aandacht aan het BoekStartFeest.

maandag 19 mei 2014

Nieuwe bestsellers in LuisterBieb

De Bibliotheek heeft speciaal voor de week van het Luisterboek (19 t/m 25 mei) de collectie van de LuisterBieb vernieuwd. De Luisterbieb bevat een brede collectie audioboeken; van thrillers, literaire titels tot kindertitels. De LuisterBieb is nu een jaar in de lucht, inmiddels is de app door 60.000 mensen  gedownload en zijn ruim 90.000 boeken beluisterd. De collectie bevat nu zo’n 275 titels. De LuisterBieb is er voor iedereen, het is gratis en makkelijk. Je luistert naar boeken waar en wanneer je maar wilt: in de trein, auto, tijdens het sporten, strijken, tuinieren of in bed.

Gevarieerde en recente titels
De collectie is gevarieerd: zo spreekt Isa Hoes haar eigen boek Toen ik je zag in en is het nieuwe luisterboek Vlammen van de bestbeluisterde schrijfster Suzanne Collins toegevoegd.
Naast volwassenen kunnen kinderen van verschillende leeftijden volop plezier beleven aan deze app. De kleinsten kunnen luisteren naar Pluk van de Petteflet en Kikker en jongeren kunnen o.a. luisteren naar Het leven van een loser (deel 3) van Jeff Kinney, Ooggetuigen van Carry Slee en Geheimen van het wilde woud van Tonke Dragt. Verder is er nog volop keuze uit  bestsellers van onder andere Dan Brown, Nicci French, Herman Koch, Saskia Noort en Khaled Hosseini en colleges van Maarten van Rossem.

Onder het motto 'Luisteren voor je lijst' kan de app ook een stimulans zijn voor scholieren om boeken voor hun literatuurlijst te beluisteren, bijvoorbeeld in de bus of fiets op weg naar school. Daarvoor zijn speciaal titels ingekocht. Daarnaast is deze app zeer geschikt voor mensen met een visuele beperking of dyslexie.

Ervaringen
Gebruikers reageren enthousiast: ‘voor mij is de file een verrijking geworden..’, ‘ik luister voor het slapen gaan..’ goed voor mijn dyslectische leerlingen..’, ‘zo heb ik mijn periode van ziekte overbrugd..’, ‘heerlijk dit, groeten uit het buitenland’ ‘ik wacht met smart op meer..’. Gevraagd om een reactie zegt directeur Diederik van Leeuwen van Stichting Bibliotheek.nl:  ‘deze reacties zeggen toch voldoende’.

Hoe werkt het? 
De app is heel eenvoudig in gebruik. U downloadt eenmalig het gewenste luisterboek. Voor het luisteren is geen internetverbinding nodig. Het gedownloade boek wordt opgeslagen op smartphone of tablet. Na de start van het verhaal volgt de rest vanzelf. Heeft u de app nog niet in je bezit? Downloaden is gratis en kan via de App Store of via Google Play.

Meer weten?
Ga naar de website: www.luisterbieb.bibliotheek.nl
Of bekijk onderstaand filmpje

zondag 4 mei 2014

Stadsgedicht: Dodenherdenking

Mei 2014

De  steile weg die zij gedwongen gingen
naar kamp, naar cel, naar loopgraaf of schavot,
volwassenen zo goed als jongelingen,
zij gingen niet alléén – wij deelden in hun lot.

Ook in het uur dat niemand kent maar ieder vreest,
stonden wij naast elkaar en zij aan zij;
elk bad tot zijn of hare God, zocht steun bij
wie, in droom of daad, het dierbaarst was geweest.

Zo ook vandaag, bij 't herbetreden van dat pad,
van Grebbeberg tot aan d' Japanse kolenmijn,
op de appèlplaats of in de éénrichtingstrein,
staan wij alsof geen uurwerkhand bewogen had,

en denken weer aan wie, tenslotte niet te helpen,
de hoogste prijs van 't leven zelf betaalden,
en vragen wat wij die de eindstreep haalden
nadien deden om de tranenstroom te stelpen.

Deventer, 4 mei 2014
© Herman Posthumus Meyjes