donderdag 30 augustus 2012

Stadsgedicht: Schadenfreude

de man die driehoog woont aan het Pothoofd
legt glimlachend zijn verrekijker neer, maar meeuw noch stern
boven de rivier hebben zijn aandacht

het zijn de tegels op de kade, schots en scheef en verzakt,
de schepen die van hun trossen slaan aan de zinkende oever
en het zijn auto’s die uit koers raken door het golvend asfalt en
rakelings langs de hinkelende voetgangers scheren,

de volgende is misschien raak, denkt hij besmuikt maar hoopvol
en hij ziet, hij is immers een ziener, een man van kansen,
hij ziet mogelijkheden in onmacht en onbeholpenheid, 
de schreeuw uit de onderbuik is hem nooit luid genoeg

de man die driehoog woont aan het Pothoofd
is letselschadeadvocaat, hij droomt iedere nacht
van een grotere woning

© Lammert Voos

Amper een jaar in gebruik en de Pothoofdkade pal naast de Wilhelminabrug is al weer aan het verzakken (aldus een bericht in Deventer Dagblad/Stentor)

vrijdag 24 augustus 2012

De toekomst van de Bibliotheek Deventer - een tweet


De afgelopen jaren waren goede jaren voor de bibliotheek Deventer. Jaren van verandering en aanpassing die geleid hebben tot een toename in het gebruik van de bibliotheek. Maar door bezuinigingen kan de groei weer onder druk komen te staan. Een twitterbericht dat om een toelichting vraagt. 


Het twitterbericht - de tweet

Het openbaar bibliotheekwerk dat vanuit volksontwikkeling ontstaan is aan het begin van de 20ste eeuw heeft vooral na de jaren ’60 een forse groei doorgemaakt. Meer vestigingen, met grotere collecties, meer leners en meer uitleningen. 
Jaren van groei - en daling

De forse groei zorgde dat begin van de jaren ’90 ruim 30% van de bevolking actief lid was van de bibliotheek. In meer dan de helft van de Nederlandse gezinnen was er een bibliotheekpas. De opkomst van Internet in 1995 zorgde dat in 2005 de eerdere gebruiksgroei van 20 jaar in 10 jaar te niet was gedaan. In 2005 lag het lidmaatschapsbereik van de bibliotheek weer op 25% van de bevolking en was het aantal uitleningen vergelijkbaar teruggelopen. Terwijl uit onderzoek bleek dat nog steeds meer dan de helft van de bevolking het afgelopen jaar de bibliotheek bezocht.

meer dan helft van de bevolking bezocht afgelopen jaar de bibliotheek

De behoefte aan de bibliotheek bestaat nog steeds, maar het aanbod sluit onvoldoende aan bij het veranderend mediagebruik, was de analyse. Tegelijk leefde de vraag of de bibliotheek het zou gaan redden ten opzichte van het ‘geweld van Internet’. 


Bibliotheken gingen spoorslags aan het werk om de dienstverlening beter aan te laten sluiten bij het ‘internettijdperk’. Als bibliotheek Deventer hebben we de afgelopen jaren vier stappen gezet:

Stap1: aanpakken  van de uitleenbibliotheek
We zijn retailtechnieken gaan toepassen: leren van warenhuizen en supermarkt. Op basis van gerichte klantprofielen hebben we de collectie, de inrichting en de collectiepresentatie aangepast, we hebben service en gemak centraal gesteld bij onze gebruiksregels, zelfbediening doorgevoerd en de openingstijden verruimd. En aanvullend gezorgd voor een ongekend aanbod muziekcd’s en een uitgebreide collectie speelfilms én voor alle media een uitleentermijn van 6 weken. Met Bibliotheek Schalkhaar als een van onze paradepaardjes. Een super goed uitziende kleine bibliotheek – die 5 dagen per week van 9.00 – 20.00 uur open is met de helft van de formatie van voorheen. De uitleencijfers stegen spectaculair. Uit het hele land komt men kijken hoe dat kan.

de Bibliotheek Schalkhaar
Stap 2: zorgen voor een betere bibliotheek voor educatieve en maatschappelijke doelgroepen.
Naast de brede doelgroepen van jong tot oud, die de weg naar de bibliotheek makkelijk vinden, zijn er doelgroepen die extra aandacht nodig hebben: een duwtje in de rug om zich te kunnen redden in de informatiesamenleving. Speciaal hiervoor hebben we aparte afdelingen ingericht. Ca 15% van de bevolking is onvoldoende taalvaardig. ‘Lees en Schrijf’ richt zich op de laaggeletterden in Deventer. De Wijkwinkel verstrekt voorlichting, informatie en advies in het woud van informatie op het gebied van wonen, welzijn en zorg. VoorleesExpress en Boekstart richten zich op het verbeteren van de lees- en taalvaardigheden in gezinnen met weinig leestraditie. Tal van kleine en specifieke diensten zorgen voor maatwerk waardoor mensen zelfredzamer kunnen worden in onze samenleving.
De Wijkwinkel wonen, welzijn, zorg
Stap 3: de beleefbibliotheek ontwikkelen: elke dag wat te doen
Steeds vaker is een activiteit een bron van kennis en cultuur. Ontmoeten gericht op ontplooiing. Tal  van activiteiten worden in toenemende mate samen met individuen en groepen uit de Deventer samenleving georganiseerd. Van de huiskamer bioscoop de Kleine Keizerin tot vertelvoorstellingen op zondagmiddag, van tientallen leeskringen die de bibliotheek ondersteunt tot het huis van zwartepiet in Sinterklaastijd, van lezingen tot cursussen, van voorlezen op woensdagmiddag tot voorleeswedstrijden en het juniordictee. Straks is elke dag wat te doen, voor jong en oud, waar je wijzer van wordt. De activiteiten zorgen voor een flinke toename van het aantal bezoekers aan de bibliotheek en ook de verblijfsduur neemt toe.
themaweken en vertelvoorstellingen
Stap 4: de digitale bibliotheek
In een tijd van Internet verdient de website volle aandacht. Een moderne website met een internetcatalogus met een steeds grotere collectie die gemakkelijk besteld kan worden. Waar eenvoudig de uitleentermijn verlengd kan worden. Waar snel informatie te vinden is. In 2011 kregen we de prijs voor de beste digitale bibliotheek, maar nog mooier is het om te zien dat het gebruik elk jaar flink stijgt en dat inmiddels 15% van alle onze uitleningen besteld worden via Internet.
De nieuwe website
We hebben deze vier stappen vooruit in nauwe samenwerking met de Overijsselse bibliotheken en het landelijke bibliotheek.nl gezet. Met als resultaat dat we het verlies van 10 jaar in 5 jaar tijd fors hebben ingelopen. Van 25.000 naar ruim 30.000 ingeschreven gebruikers en van 850.000 naar meer dan 1.000.000 uitleningen. Klantonderzoeken tonen tevreden gebruikers.  En we zien een forse groei van zowel fysieke als digitale bezoekers. Succes gaat gelijk op: digitaal én fysiek.

groeiend gebruik: fysiek én digitaal
De bibliotheek is op de goede weg terug in de gedigitaliseerde samenleving: zowel fysiek als digitaal. We hebben, om het zo maar te zeggen, hernieuwde klantwaarde geleverd. En die is nodig om maatschappelijke waarde te kunnen hebben. We kunnen met vertrouwen de toekomst tegemoet treden.

Maar de werkelijkheid is anders. De economie is gestopt te groeien en we moeten, ook in Nederland, de tering naar de nering zetten. Je kunt niet meer geld uitgeven dan je hebt. Dat geldt voor ieder van ons, voor de gemeente Deventer en dus ook voor de bibliotheek.

Scenario’s bezuinigingen
In 2011 heeft de gemeenteraad van Deventer  besloten te bezuinigingen – ook op de bibliotheek. In combinatie met de nieuwbouw van de centrale  bibliotheek kwamen we op een bedrag van €400.000. Dat is 10% van onze begroting en ongeveer 12,5% van onze subsidie van de gemeente.

We hebben een meerjarenplan gemaakt om de bezuiniging in de periode 2012-2015 in te vullen. Door het huisvesten van onze bibliotheken in multifunctionele gebouwen en het doorvoeren van zelfbediening door onze gebruikers kunnen we meer open met minder mensen; ook de intensieve samenwerking van de Overijsselse bibliotheken, waardoor we veel meer samen doen levert een besparing van uren op die bezuinigen mogelijk maakt zonder in te hoeven teren op de kwaliteit van de dienstverlening. De afbouw van uren kan plaatsvinden op basis van natuurlijk verloop, doordat de komende jaren redelijk wat van onze collega’s met pensioen gaan. Zo krijgen we een kleinere organisatie die met ondersteuning van gekwalificeerde vrijwilligers kan blijven inspelen op het groeiend aantal gebruikers van onze dienstverlening.

Maar vorig najaar en dit voorjaar kwam de gemeente met meer bezuinigingen. Totaal gaat het om een bedrag van €300.000 bovenop de eerdere bezuinigingen. Uiteindelijk wordt ruim 20% van het subsidie gekort per 2015. En dat lukt ons niet meer zonder gevolgen voor de dienstverlening. Als we alle bibliotheken in de stad, wijken en dorpen open houden kunnen we alleen op de formatie besparen, maar dan hebben we bibliotheken zonder voldoende mensen om ze open te houden.
Voor de zomervakantie hebben we daarom als bibliotheek ingesproken bij de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft een motie aangenomen om eerst inzicht te hebben in de optelsom van verschillende bezuinigingen en de mogelijke effecten voor de dienstverlening aan burgers.

Aan het werk dus om alles op een rij te zetten en via scenario’s te laten zien welke consequenties de bezuinigingen kunnen hebben als we op korte termijn tot invulling kunnen komen en welke als we meer tijd krijgen.
Net terug van 3 weken vakantie fietste ik naar het centrum om te gaan werken aan scenario’s voor de bezuinigingen en maakte de tweet die hiermee is uitgelegd.
Binnenkort meer over de scenario’s en de uitkomst van het overleg met de gemeente erover.



Leuk ook om te zien hoe gereageerd wordt op twitter. In dit geval door collega Francien van Bohemen van de Vereniging Openbare Bibliotheken die ons een hart onder de riem steekt. Via een vriend op Facebook vond ik onderstaande foto.  Laten we hopen dat het waar wordt …



Jos Debeij




donderdag 16 augustus 2012

Naar Calitri? Waarom wij?

“Ik denk dat ik voor jullie een leuke aanbieding heb, kennen jullie het zuiden van italië?” Die vraag werd ons gesteld in 2002 op de vakantiebeurs in Utrecht. De dame die ons benaderde vond dat wij daar helemaal pasten. Haar zoon was namelijk beheerder van een prachtig hotel in Calitri en dat plaatsje lag in het zuiden van Italië.

Thuis was men niet enthousiast, willen jullie naar het zuiden onder Napels? Je weet toch, daar zit de maffia! Als we al twijfelden dan was dit het moment om te zeggen, ja we gaan. We wisten toen nog niet dat we hier zo vaak terug zouden komen.

Gezichten nodigen uit voor een gesprek
We boekten een week in het voorjaar van 2002. We vlogen op Napels en in onze huurauto kwamen we na anderhalf uur rijden aan in Calitri. De stad lag hoog in een soort adelaarsnest , de zon stond al laag en verlichtte het geheel, het was schitterend. Na veel gedraai kwamen we in het Centrum. In de deuropening stonden de vrouwen met verweerde gezichten en in het zwart gekleed met oprechte belangstelling naar ons te kijken. We reden in een Italiaanse auto maar toch vielen we op.

De zuidelijke provincies Calabria, Campania en Basilicata zijn nog steeds een terra incognita voor de toerist. De grootste zorg is dan ook, waar vind je onderdak. De Italiaanse reisorganisaties hebben daar weinig in geinvesteerd, tot grote teleurstelling van de horeca. Maar de Italiaanse ambassadeur Tozolli, geboren in Calitri wilde de streek op de kaart zetten en bouwde een drie sterren hotel

Het hotel oogt een beetje bombastisch, grote zalen weinig volk en het ontbijt stelde in 2002 niet veel voor, een paar zoete koeken en american koffie! Geen probleem, het ontbijt haalden we gewoon bij de bakker en aten het in de ontbijtzaal van het hotel. Je zou toch denken dat ze zelf de broodjes even haalden (er waren meer Nederlandse gasten) Onze vriend, de kok uit Bangladesh, stalde 's morgens wel de groente uit de koeling voor ons uit. Konden we kiezen wat we ’s avonds wilden eten. We spraken geen woord Italiaans of Bengali dus dat was handig!

De bewoners van Calitri vonden we leuk. Ze waren open en hartelijk en ook heel nieuwsgierig. We troffen een man op leeftijd. Hij liep op stelten door de straatjes van Calitri, trap op trap af. Goede gymnastiek zei hij. Wij konden ook een stel kopen, hij maakte ze zelf. Maar in het vliegtuig mee, hoe dan? Later wel spijt gekregen, ze waren zo mooi gepolijst.

De wekelijkse markt was ook zo anders dan we gewend waren. Langs de oude muren grote stapels geborduurd linnengoed van rijke families. De in het zwart geklede vrouwen staken prachtig af dus wij bleven fotograferen. Tot het moment dat twee agenten ons met strakke gezichten verzochten ons fototoestel af te geven. Ze frummelden wat met het apparaat om ons vervolgens met een grote grijns zelf te fotograferen. Later zagen we hoe gespannen onze gezichten nog stonden. Het toestel kregen we terug!

Ook een cappuccino drinken viel niet mee. In het beperkte aantal barretjes was het propvol maar zodra we in de deuropening verschenen werden we begroet met een luide schreeuw. Hierdoor stonden alle bezoekers op en konden we ineens kiezen uit wel 16 plekken. De bezoekers, veelal mannen, stonden langs de kant te wachten tot wij plaatsnamen. Daarna gingen ze weer zitten. Een consumptie namen ze niet. Wij wel, maar als er zoveel ogen naar je kijken smaakt het niet zo…

Nog verbaasder waren we toen we ‘s avonds even rondliepen en merkten dat de straat was afgezet met linten. Er was een soort van ijsbaan gecreëerd waarbinnen bijna alle bewoners van het plaatsje rondes liepen. Bij navraag in het hotel bleek dat de pantoffelparade te zijn. Die werd elke avond gelopen. Het grote ontmoeten!!

Met medegasten van het hotel spraken we enthousiast over onze avonturen. Zij wezen ons op Carlo Levi die eind jaren dertig een boek had geschreven Christus kwam niet verder dan Eboli. Het gaat over de ervaringen van de in 1935 naar een bergdorp in Zuid-Italië verbannen dokter en schilder zelf. Hij beschrijft in dit boek wat hij aantrof in dit bijzondere gebied. Eenmaal thuis het boek geleend in de bibliotheek en na het lezen wisten we dat we niet meer loskwamen van deze streek.

Carlo Levi beschrijft precies wat wij ook ervaren hadden. Onze liefde voor het zuiden van Italië was geboren. Dit stuk van Italië ligt er om ontdekt te worden. De mensen zijn open en na een aantal jaren Italiaanse lessen te hebben gevolgd kunnen we communiceren…. Het is het Andere Italië! En de maffia, wij hebben ze nog nooit gezien maar misschien zij ons wel!

Inmddels lezen we alles wat los en vast zit over de streek. Gelukkig helpt de bibliotheek onze honger te stillen. Ook heel erg de moeite van het proberen waard:
Mezzogiorno van Caston van Camp
Reishandboek Italië, Campanië van Arnold Schaper
Zuid-Italië van Gerda Rijsselaere en Anne Teffo
En de prachtige dvd: Io non ho paura

dinsdag 14 augustus 2012

Theatraal met de billen bloot

Het is een van mijn mindere kwaliteiten, dingen voor mezelf willen houden. Dat is niet zo handig als je werkt bij een bibliotheek, een organisatie die erom bekend staat juist dingen te willen delen. Wilt u een boek, ja hoor, leen het maar, een cd, dvd of misschien liever een goed advies, bij de bieb dragen ze alles aan.

Een andere kwaliteit van me (minder of beter, daar mag u over oordelen): overdrijven. Want natuurlijk sta ik achter het werk van de bibliotheek en dat draag ik ook uit. Soms op manieren die ik liever voor mezelf zou houden omdat ik er onzeker over ben. Een blogbericht schrijven bijvoorbeeld, dat doe ik liever niet. Geef ik mezelf bloot, vind ik moeilijk. Daar is dus de nuance. Wat ik moeilijk vind, deel ik niet graag, vind ik eng. Kun je kritiek op krijgen, brrrr heel kwetsbaar.

Rare hoed of gitaar
U vraagt zich af, waar wil ze heen! Theatraal Voorlezen voor kinderen, daar wil ik heen. Als je dat gaat doen ben je dus heel kwetsbaar. Dan sta je voor een groepje onbekende kinderen en vertelt een verhaal met extra’s. Een rare hoed op, een schort voor, met een gitaar of wat je ook maar mee wilt nemen.

Onze directeur is er gek op. Hij speelt al langer dan ik hem ken theater en hij wilde heel graag Voorlezen Plus introduceren in de bibliotheek. Van één keer in de week een uurtje op zondag in de bibliotheek aan de Brink is het idee in zijn hoofd al uitgegroeid tot een heuse VoorleesBrigade. Groepjes vrijwilligers trekken met een gele oldtimer bus door de stad om op locatie kinderen op een theatrale manier voor te lezen.

Nou wil ik al langer dan de directeur mij kent theaterlessen volgen. En ook weer niet. Daar geef je je bloot, dat is kwetsbaar dus eng. Soms moet je dingen doen die een klein beetje je grens overgaan. Die zijn eng en spannend en daar krijg je een kick van. Over de kop in de Python of de eerste keer zoenen met een potentiele liefde. Waar precies de kick van het eerste keer Theatraal Voorlezen aan kinderen ligt…? Maar ik kan u vertellen, het was een kick.

Toepasselijke titel voor mijn
eerste theatrale optreden :)
Die eerste keer
Tijdens de Deventer Boekenmarkt hebben we met z’n drieën voorgelezen. Om en om aan overigens niet al te veel kinderen. Een boekenmarkt is niet dikbezaaid met kinderen dus de verwachting op dat vlak was ook niet al te hoog gespannen. Om eerlijk te zijn vond ik het wel prettig. Kon je rustig uitproberen wat je in een workshop geleerd had. Voor mij was de Huiskamerbioscoop van de bibliotheek aan de Brink de plek om te zijn. Op de muur keken kinderen naar een digitale versie van een prentenboek. Ik mocht het verhaal vertellen, met een beetje theater.

In jaren was ik niet zo gespannen geweest. Ik ging iets delen waarvan ik verre van zeker was dat het de moeite waard zou zijn, en kinderen staan erom bekend te zeggen wat ze vinden. Die van mij zeiden niet veel, ze keken alleen maar en ze luisterden. De wat ouderen hadden wel commentaar, want hoe kan een pissebed nou brievenschrijven en spoken bestaan toch helemaal niet.

Verder broeden
Natuurlijk was er van alles op mijn optreden aan te merken. En ook de andere vertellers waren amateurs, maar het eerste ei is gelegd. Er is een basis om op te broeden en ik heb er vertrouwen in dat er iets moois uit de schaal gaat breken. Die VoorleesBrigade gaat er vast komen. Hopelijk uitgerust met heel veel vrijwilligers die de straten van Deventer intrekken en op brinken en (school)pleinen van voorlezen een theaterstukje maken. Ik zal niet verder komen dan de zondagen in de Bibliotheek aan de Brink. Zo hou ik het toch nog een beetje voor mezelf.

----------------o0o-------------------

 Vertelfestival

Wilt u vast een voorproefje, kom dan zondag 2 september met al uw kinderen naar de Bibliotheek op de Brink. Van 11.00 uur tot 16.00 uur staat alles in het teken van vertellen. Jacques Vriens brengt prachtige sprookjes en de eerste Theatrale Voorlezers presenteren zich. Muzikaal wordt het festival opgefleurd met de Kom van dat dak af Band en Danstheater ZIRR.

Kijk hier voor het totale programma. Hieronder ziet een schema van de activiteiten.


dinsdag 7 augustus 2012

Stop-motion filmpjes

Momenteel worden er op dinsdagmiddag in de verschillende vestigingen van de bibliotheek stop-motion filmpjes gemaakt. Wat is dit nu en wat houdt het in?

 Stop Motion is een animatiefilmtechniek, waarbij het verhaal foto voor foto wordt opgebouwd. Als deze foto's snel achter elkaar worden vertoond, lijkt het alsof objecten uit zichzelf bewegen.

Wij hebben gekozen voor het thema strand. De kinderen kunnen gebruik maken van diverse materialen zoals, zand, schelpjes, een handdoek, parasol etc.
Verder zijn er diverse materialen aanwezig om zelf te knutselen zoals bijv. een vis of een vlieger. Ze kunnen hierbij gebruik maken van voorbeelden uit knutselboeken.

Als de kinderen bedacht hebben wat ze willlen laten zien kunnen ze aan de slag. Er wordt van elke beweging een foto gemaakt. De bewegingen zijn heel minimaal en door de foto's snel achter elkaar te vertonen lijkt het op een film.

De kinderen hebben met veel plezier aan de filmpjes gewerkt. De resultaten kunt u bekijken via
 www.obdeventer.nl/jeugd

In welke vestigingen de komende weken nog filmpjes gemaakt kunnen worden, kunt u zien via onze website, http://www.obdeventer.nl/

Wij hopen dat er nog veel kinderen komen om deze filmpjes te maken.



donderdag 2 augustus 2012

Ga wat nieuws leren dit jaar!

Volksuniversiteit Stedendriehoek presenteert nieuw cursusaanbod 

Haal het beste uit uw kind
De Volksuniversiteit Stedendriehoek heeft het cursusaanbod voor het seizoen 2012/2013 klaar en online gezet. Via www.vustedendriehoek.nl kunt u kiezen uit ruim 150 cursussen, variërend van digitale fotografie tot Spaans en van social media tot klassiek ballet.

Online inschrijven
De Volksuniversiteit trapt het nieuwe seizoen af op maandagochtend 1 oktober met de opvoedingscursus  Haal het beste uit uw kind in de Bibliotheek Colmschate en de cursus Computeronderhoud en beveiliging bij Markant in Apeldoorn.  Inschrijven voor deze en de vele andere cursussen kan via de website van de Volksuniversiteit Stedendriehoek.

Trendy hapjes
Ruim aanbod, meer locaties
In het nieuwe cursusseizoen kunt u kiezen uit een divers aanbod workshops en cursussen op het gebied van talen, hobby en vrije tijd, lichaam en geest, kunst en cultuur, muziek, dans en theater. Deze zijn te volgen op ruim twintig verschillende locaties verspreid in de Stedendriehoek Apeldoorn, Deventer, Zutphen.

Samenwerking Rijnbrink Groep met  cultureel-maatschappelijke partners
Om een zo uitgebalanceerd mogelijk aanbod te kunnen bieden, zoekt de Volksuniversiteit onder de paraplu van de nieuwe eigenaar Rijnbrink Groep nadrukkelijk de samenwerking met cultureel-maatschappelijke partners in de Stedendriehoek.
Voor het komende seizoen werkt de Volksuniversiteit nauw samen met  kunstencentra De Leeuwenkuil in Deventer, Markant in Apeldoorn en de Muzehof in Zutphen. Daarnaast zijn er verschillende workshops te volgen bij de Bibliotheek Deventer, de Bibliotheek Brummen/Voorst, de Bibliotheek Noord-Veluwe,  de Graafschap Bibliotheken en CODA in Apeldoon. De intentie is om het aantal samenwerkingspartners in de toekomst verder uit te breiden.

Het Muziekatelier
ROC Aventus
De Volksuniversiteit biedt sinds 1996 diverse cursussen en workshops aan voor volwassenen in Apeldoorn, Deventer en Zutphen. De afgelopen tien jaar gebeurde dit onder de vlag van ROC Aventus, die echter met ingang van dit jaar is gestopt met deze vorm van onderwijs. Door de tussenkomst van Rijnbrink Groep is een doorstart mogelijk gemaakt en is het nieuwe cursusaanbod een feit.


Voor het aanbod in de Bibliotheek Deventer gaat u naar het speciale tabblad van de website.