De afgelopen weken ben ik druk geweest met tal van onderwerpen. Maar één van de rode draden was 'Lezen en Schrijven'. Ik was bij de nieuwsjaarsbijeenkomst van de St. Lezen en Schrijven van Prinses Laurentien. Uit tal van netwerken waren mensen bijeen in workshops en bijeenkomsten om te werken aan het wegwerken van taalachterstanden. Feit is dat 10 tot 15% van alle Nederlanders functioneel laaggeletterd is. Dat wil zeggen: de taal onvoldoende vaardig om zichzelf te redden in de samenleving. Overigens is het probleem dat wereldwijd om veel aandacht en zorg vraagt. Ook in Europa is onlangs het probleem opnieuw in kaart gebracht en zijn er aanbevelingen gedaan voor een effectieve aanpak. Men spreekt van een wake-up call tegen de alfabetiseringscrisis.
Lees hier de samenvatting en de aanbevelingen.
Er zijn in Nederland al jaren tal van aanvalsplannen die zorgen voor veel activiteiten. Maar de resultaten zijn van onvoldoende omvang om tot substantieel lagere cijfers te komen. We zullen nauwgezetter en fijnmaziger samen moeten werken om betere resultaten te boeken.
De Stichting lezen en schrijven is actief op dit terrein en nu bezig met het nieuwe project Taal voor het leven. Hierin wordt met tal van partners samengewerkt en worden vrijwilligers als taalmaatje opgeleid om fijnmazig aan het werk te gaan in de haarvaten van de samenleving, met als grote doel: hogere aantallen bereiken.
De Bibliotheek Deventer heeft het voorkomen en bestrijden van laaggeletterdheid als één van de topprioriteiten voor de komende jaren genoteerd staan. Werk aan de winkel dus. Vanochtend is Boekstart in de kinderopvang op Nicolaaschool in Schalkhaar door wethouder Marco Swart geopend. Met
Boekstart bevorderen we dat kinderen als baby lid worden van de bibliotheek. De eerste resultaten zijn er, maar we moeten flink gaan doorpakken om nog meer kinderen heel vroeg in aanraking te laten komen met voorlezen, liedjes zingen en taal. We werken daarbij samen met tal van partners als consultatiebureau, kinderdagverblijf, onderwijs etc. Want meer (voor)lezen is beter in taal. Door ook in Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven intensiever aan de slag te gaan met voorlezen en daar de ouders bij te betrekken verwachten we een hoger bereik te boeken. Met de Voorleesexpress gaan vrijwilligers twintig weken lang voorlezen in een gezin dat daar geen enkele ervaring mee heeft. En veel van de kinderen en ouders zien we daarna terug in de bibliotheek. Overigens heeft taalachterstand ook vaak te maken met dyslexie en andere leesproblemen. In al onze vestigingen zijn al jaren Makkelijk Lezenpleinen met leesmaterialen speciaal voor deze groepen. Een leesprobleem hoeft geen reden te zijn om je hele leven laaggeletterd te zijn.
Tegelijkertijd doen we mee aan programma's voor laaggeletterde volwassenen. We hebben een afdeling Lees en Schrijf waar tal van oefenprogramma's en hulpmaterialen beschikbaar zijn. En we organiseren samen met onder andere Sallcon tal van activiteiten en programma's. Zo is er sinds kort ook de eerste leeskring voor laaggeletterden. Met veel plezier - eenvoudige - boeken lezen en samen bespreken wat je er van vindt.
De programma's en activiteiten gaan verder dan alleen lezen en schrijven. Het gaat in toenemende mate om basisvaardigheden. Ook omgaan met de computer en internet, en het invullen van formulieren en het wegwijs zijn in de samenleving hoort daar bij. De bibliotheek als partner die samen met tal van andere organisaties een steentje bijdraagt om een grote uitdaging in onze samenleving op te pakken.
Komende maanden zal het
'Huis der taal' onderdak vinden bij de bibliotheek. Ruim tachtig vrijwilligers die elke week op bezoek gaan bij een anderstalige Deventenaar om het Nederlands te oefenen zullen de komende jaren de bibliotheek als uitvalsbasis voor hun activiteiten gaan gebruiken.
En reken maar dat er tal van clubs en activiteiten bij gaan komen. Er zijn nog steeds te veel mensen op achterstand. Daarom bouwen we aan de bibliotheek als een werkplaats om aan zelfredzaamheid te kunnen werken.
Afgelopen maandag vertelde een taalambassadeur dat ze op haar 47ste er voor uitgekomen was dat ze niet kon lezen en schrijven. Dat ze geen verstoppertje meer wilde spelen. Dat ze opnieuw naar taalcursussen was gegaan en nu vol trots haar kleinkinderen voorlas. Iets dat ze haar eigen kinderen niet had kunnen geven.
Een cirkel doorbroken. We weten waar we het voor doen.
Jos Debeij
jdebeij@obdeventer.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten