vrijdag 31 januari 2014

Op weg naar de bibliotheek in 2025 ....

De afgelopen weken stonden de kranten vol over de toekomst van de bibliotheek. We waren op televisie en op de radio. Zelfs in het jeugdjournaal. De heftigheid van de bibliotheekaanwezigheid in het nieuws had drie aanleidingen.

  1. Jet Bussemaker, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, heeft de nieuwe bibliotheekwet naar de Tweede Kamer gestuurd
  2. Het nieuwe Ebook aanbod van de bibliotheek is landelijk gepresenteerd en door dezelfde Minister geopend
  3. De Commissie Cohen heeft het Rapport over de toekomst van de openbare bibliotheek uitgebracht en aan - ook weer dezelfde - de Minister aangeboden.
En bij al deze publiciteit en alle reacties erop, springen een paar dingen in het oog. Er is veel geloof in de toekomst van de bibliotheek. Taal en lezen vormen een fundament, en het maakt niet uit of dat op papier of op Ebook is. Al die megapubliciteit zorgt ook nog eens dat de Ebookserver korte tijd overbelast is. Maar hoe groot dat geloof ook is, de bibliotheekorganisatie moet wel echt ondernemend zijn om de bibliotheek-kerk van de toekomst gevuld te krijgen. En de vraag is of de bibliotheken er nog wel zijn om gevuld te worden, want er wordt gigantisch bezuinigd en veel gemeenten sluiten nog al wat vestigingen. Deventer niet gelukkig. De nieuwe wet durft het niet eens aan om elke gemeente te verplichten een bibliotheek te hebben. Dat was al niet zo, maar 'nieuwe wetten, nieuwe kansen' zou je zeggen. Als je de laatste bibliotheek in je gemeente sluit moet je volgens de wet met de buurgemeenten afspraken maken dat die dan de opvang verzorgen. Bibliotheekgebruikers als een soort asielzoekers. 

De commissie Cohen ziet een samenleving, met mensen die zich moeten ontwikkelen, die vaardigheden moeten hebben om dat te kunnen doen, goed geïnformeerd moeten zijn, waar de fysieke en digitale wereld in elkaar overlopen, maar waar fysieke plekken nodig zijn om te ontmoeten, te leren en te inspireren.    
Bibliotheken zijn straks van die plekken, met activiteiten en programma's, maar ook om mensen die hun been nog niet hebben kunnen bijtrekken te helpen om mee te doen in de samenleving. Van laaggeletterden tot digibeten. Maar ook kinderen die van huis uit niet de stimulans meekrijgen als het gaat om taal en leren.  

De commissie Cohen kent een interessante samenstelling, met bijvoorbeeld de directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Als die mensen het zeggen is de kans groot dat het waar zal zijn hoe de bibliotheek er in 2025 uit zal zien. Via de link hierboven is het hele rapport te lezen, onderaan de pagina staat de inleidende tekst uit de samenvattende brochure. Het lastige van vooruit denken is dat je haast voorspellend moet gaan beschrijven. En met name de technologie is daarin moeilijk. Als we terugkijken hadden we ruim 10 jaar terug niet precies kunnen voorspellen dat we nu met kleine draagbare supercomputers rondlopen die op vrijwel elke plek online zijn, en waar je ook nog mee kunt bellen. En wat daar dan de impact van is.
De technologische component vind ik zelf altijd wel grappig in dit soort rapporten.
Maar de onderliggende gedachten en visie op mens en samenleving en de rol van de bibliotheek snijden hout en de voorbeelden die genoemd worden geven invulling aan het beeld van de bibliotheek in 2025. 
Tegelijk moeten we - ook in Deventer - in onze eigen spiegel kijken. Zijn we als bibliotheek bezig om de burgers en gebruikers - hier en nu - goed van dienst te zijn, en zijn we tegelijkertijd bezig om ze ook morgen goed van dienst te zijn.

Cohen geeft een stip aan de horizon om naar toe te wandelen. Een stip die we in beeld moeten houden om de goede kant op te blijven gaan. Hoe staan we er in Deventer voor op dat pad naar de toekomst? Van een van onze gedreven en enthousiaste vrijwilligers kreeg ik naar aanleiding van het Rapport Cohen onderstaande mail.

"Het nieuws vast al gehoord? Was zaterdag al iets over op de radio. Maar nu heel artikel in de Volkskrant over de Bibliotheken en de rol daarvan in de samenleving. Laaggeletterdheid tegengaan, ontmoeting, radio in huis, noem het maar op… Dit is het resultaat van de commissie onder leiding van Job Cohen. We zijn goed bezig dus!!" 

De toekomst is pas in 2025, maar gelukkig is de toekomst al begonnen. En we mogen er elke dag opnieuw hard aan werken. 

Jos Debeij




Geen opmerkingen:

Een reactie posten