maandag 30 september 2013

Zo!

Bibliotheekmensen zijn van huis uit bescheiden. Ze schreeuwen niet, zijn doorgaans beleefd en dringen zich niet op. Net zoals een bibliotheek doet. Een bibliotheek is er, je mag er gebruik van maken, maar schreeuwt niet en dringt zich niet op. De leugen mag er naast de waarheid slapen en niemand die er wat van zegt. Dat maakt van de bibliotheek een plek waar iedereen terecht kan 'zonder aanziens des persoons'. De bibliotheek zal haar karakter moeten behouden, maar de bescheidenheid moeten laten varen.

De tijden veranderen, de wereld om ons heen is fors veranderd. Vooral door de opkomst en bloei van Internet. Informatie is digitaal geworden, boeken worden E-books en via pc, tablet en telefoon zijn we altijd en overal online. 'Bouw maar iets kleins' zei aan het slot van het politiek café een meneer uit de zaal over de nieuwe bibliotheek. 'Waarom zou je over een paar jaar in hemelsnaam nog een bibliotheek moeten hebben als alles online is?' Ik moest op dat moment mijn bescheidenheid laten varen en kort en bondig vertellen waarom een bibliotheek in de toekomst noodzaak blijft voor individu en samenleving.Laat ik het nu iets uitgebreider doen.

Schatkamer
Op dit moment lenen we nog steeds een miljoen boeken, cd's en DVD's uit. Dat is nog steeds heel substantieel. Laten we die op een hoop leggen en iemand vragen te zorgen dat ze in de vestiging naar keuze opgehaald kunnen worden. Dan begrijp je dat er wel iets van organisatie en ook gebouwen nodig is om dat voor elkaar te krijgen.
Tegelijk weten we dat stap voor stap ook in Nederland - waar het door het kleine taalgebied wat langzamer gaat - steeds meer boeken als Ebook beschikbaar komen. Dus ergens over een aantal jaren zullen meer E-books gelezen worden dan papieren boeken. We hebben als bibliotheek al een aanbod E-books, dat in januari 2014 uitgebreid zal zijn naar ca 4.000 actuele titels. De rechtenvrije E-books zitten al lange tijd in onze catalogus. De VakantieBiebApp zorgt voor leuke aanbiedingen om er kennis mee te maken. Zo hebben we een flinke schatkamer aan fysieke en digitale bronnen. Een ongekende hoeveelheid die we op maat toegankelijk moeten maken voor specifiek gebruik. Dat doen we met een catalogus die alle bronnen toegankelijk maakt. Maar ook met relevante selecties van bronnen rond schrijvers, thema’s en onderwerpen, zoals in onze wiki.

Werkplaats
De helft van onze gebruikers zijn kinderen. Zij zijn bezig zich te ontwikkelen tot zelfredzame individuen in een dynamische samenleving. Daarvoor is de bibliotheek een werkplaats. Die samen met tal van partners ondersteunende programma's heeft, gericht op basisvaardigheden als taal, lezen, digitale en mediavaardigheden. Maar die ook zorgt voor basisinformatie op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor volwassenen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. De VoorleesExpress leest elke halfjaar 20 weken lang voor in gezinnen zonder voorleestraditie. Boekstart brengt baby's, peuters en kleuters actief in aanraking met boeken, taal en lezen. De Bibliotheek Op School zorgt dat er professionele ondersteuning is, dat kinderen met meer plezier meer leeskilometers maken en daardoor taalvaardiger worden en betere schoolprestaties kunnen leveren.
Met Lees en schrijf ondersteunt onze werkplaats volwassenen die met taal en basisvaardigheden actief zijn. En dat zijn grote aantallen. 10-15% van de bevolking is onvoldoende basisvaardig om zichzelf te redden in de samenleving.
Het 'Huis der taal' woont bij ons in en tal van trainingen en cursussen worden met partners in en om de bibliotheek uitgevoerd.
De Wijkwinkel zorgt dicht bij huis in wijk en buurt, en digitaal, voor het toegankelijk en bruikbaar maken van de informatie op het gebied van Wonen, zorg en welzijn. Samen met alle organisaties en personen op dit gebied. Een ongekende bron voor burgers en professionals op een ingewikkeld gebied van onze samenleving.

Onze werkplaatsprogramma's hebben een groot bereik en bereiken jaarlijks duizenden (jonge) mensen in het maatschappelijk hart van onze samenleving.

Ontmoetingsplaats
De bibliotheek is een Ontmoetingsplaats voor persoonlijke ontplooiing – voor mensen die dat willen. Dat doen we in aansluiting op de bronnen van kennis en cultuur die de bibliotheek beschikbaar stelt in de Schatkamer Er is elke dag wat te doen. En het mooie is dat de bibliotheek dat vooral faciliteert. Dat er sprake is van coproductie met partners en cocreatie met (groepen) gebruikers.
Het gaat hier om programma's als films kijken in de Kleine Keizerin, Leesclubs, het dichterscafé, lezingen, de Volksuniversiteit, het Huis van Zwarte piet, de Kinderboekenweek, Nederlands Leest etc. Programma's en activiteiten met op jaarbasis tienduizenden deelnemers.

Het is bij ons zichtbaar dat de nieuwe programma's van de bibliotheek er toe doen, maar bij bibliotheken die hun huisvesting al eerder vernieuwden en aanpasten aan de veranderingen in de samenleving, zijn de resultaten en het bereik en dus de betekenis van de bibliotheek al veel verder gevorderd.
De bezoekersaantallen groeiden en verdubbelden, de gemiddelde verblijfsduur steeg naar meer dan een uur en soms twee uur per bezoek.

Bibliotheken blijven schatkamers, maar worden steeds meer een werkplaats en een ontmoetingsplaats voor grote groepen burgers in het maatschappelijk hart van de kennissamenleving. En dat kan niet meer in een gebouw dat 50 jaar geleden is neergezet als uitleenbibliotheek. En wie denkt dat de bibliotheek nog alleen maar een uitleenbibliotheek is, is er blijkbaar al lang niet meer geweest of heeft zich niet verdiept in wat bibliotheken vandaag de dag doen. Die moet zich niet te veel willen bemoeien met de toekomst van onze bibliotheek. En al zeker niet met onze nieuwbouw.

Zo!

Jos Debeij



2 opmerkingen:

  1. Heer Debeij zegt het weer netjes. Kanttekening mijnerzijds; ik hoop dat er ook aandacht blijft voor een goede 'uitleenbibliotheek'.
    JanB

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi gesproken Jos! Ugh! ik zal je betoog delen.
    Monique Verweijmeren

    BeantwoordenVerwijderen