vrijdag 31 januari 2014

Op weg naar de bibliotheek in 2025 ....

De afgelopen weken stonden de kranten vol over de toekomst van de bibliotheek. We waren op televisie en op de radio. Zelfs in het jeugdjournaal. De heftigheid van de bibliotheekaanwezigheid in het nieuws had drie aanleidingen.

  1. Jet Bussemaker, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, heeft de nieuwe bibliotheekwet naar de Tweede Kamer gestuurd
  2. Het nieuwe Ebook aanbod van de bibliotheek is landelijk gepresenteerd en door dezelfde Minister geopend
  3. De Commissie Cohen heeft het Rapport over de toekomst van de openbare bibliotheek uitgebracht en aan - ook weer dezelfde - de Minister aangeboden.
En bij al deze publiciteit en alle reacties erop, springen een paar dingen in het oog. Er is veel geloof in de toekomst van de bibliotheek. Taal en lezen vormen een fundament, en het maakt niet uit of dat op papier of op Ebook is. Al die megapubliciteit zorgt ook nog eens dat de Ebookserver korte tijd overbelast is. Maar hoe groot dat geloof ook is, de bibliotheekorganisatie moet wel echt ondernemend zijn om de bibliotheek-kerk van de toekomst gevuld te krijgen. En de vraag is of de bibliotheken er nog wel zijn om gevuld te worden, want er wordt gigantisch bezuinigd en veel gemeenten sluiten nog al wat vestigingen. Deventer niet gelukkig. De nieuwe wet durft het niet eens aan om elke gemeente te verplichten een bibliotheek te hebben. Dat was al niet zo, maar 'nieuwe wetten, nieuwe kansen' zou je zeggen. Als je de laatste bibliotheek in je gemeente sluit moet je volgens de wet met de buurgemeenten afspraken maken dat die dan de opvang verzorgen. Bibliotheekgebruikers als een soort asielzoekers. 

De commissie Cohen ziet een samenleving, met mensen die zich moeten ontwikkelen, die vaardigheden moeten hebben om dat te kunnen doen, goed geïnformeerd moeten zijn, waar de fysieke en digitale wereld in elkaar overlopen, maar waar fysieke plekken nodig zijn om te ontmoeten, te leren en te inspireren.    
Bibliotheken zijn straks van die plekken, met activiteiten en programma's, maar ook om mensen die hun been nog niet hebben kunnen bijtrekken te helpen om mee te doen in de samenleving. Van laaggeletterden tot digibeten. Maar ook kinderen die van huis uit niet de stimulans meekrijgen als het gaat om taal en leren.  

De commissie Cohen kent een interessante samenstelling, met bijvoorbeeld de directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Als die mensen het zeggen is de kans groot dat het waar zal zijn hoe de bibliotheek er in 2025 uit zal zien. Via de link hierboven is het hele rapport te lezen, onderaan de pagina staat de inleidende tekst uit de samenvattende brochure. Het lastige van vooruit denken is dat je haast voorspellend moet gaan beschrijven. En met name de technologie is daarin moeilijk. Als we terugkijken hadden we ruim 10 jaar terug niet precies kunnen voorspellen dat we nu met kleine draagbare supercomputers rondlopen die op vrijwel elke plek online zijn, en waar je ook nog mee kunt bellen. En wat daar dan de impact van is.
De technologische component vind ik zelf altijd wel grappig in dit soort rapporten.
Maar de onderliggende gedachten en visie op mens en samenleving en de rol van de bibliotheek snijden hout en de voorbeelden die genoemd worden geven invulling aan het beeld van de bibliotheek in 2025. 
Tegelijk moeten we - ook in Deventer - in onze eigen spiegel kijken. Zijn we als bibliotheek bezig om de burgers en gebruikers - hier en nu - goed van dienst te zijn, en zijn we tegelijkertijd bezig om ze ook morgen goed van dienst te zijn.

Cohen geeft een stip aan de horizon om naar toe te wandelen. Een stip die we in beeld moeten houden om de goede kant op te blijven gaan. Hoe staan we er in Deventer voor op dat pad naar de toekomst? Van een van onze gedreven en enthousiaste vrijwilligers kreeg ik naar aanleiding van het Rapport Cohen onderstaande mail.

"Het nieuws vast al gehoord? Was zaterdag al iets over op de radio. Maar nu heel artikel in de Volkskrant over de Bibliotheken en de rol daarvan in de samenleving. Laaggeletterdheid tegengaan, ontmoeting, radio in huis, noem het maar op… Dit is het resultaat van de commissie onder leiding van Job Cohen. We zijn goed bezig dus!!" 

De toekomst is pas in 2025, maar gelukkig is de toekomst al begonnen. En we mogen er elke dag opnieuw hard aan werken. 

Jos Debeij




donderdag 30 januari 2014

Voorlezen, zingen en dansen met Krrrr...okodil

De Nationale Voorleesdagen duren nog tot en met 1 februari. Morgen kunt u de Gele Verhalenbus bezoeken in de Bibliotheek Centrum en Diepenveen. Stap met uw kind in de mooie bus om naar een verhaal te luisteren.

Tijdens onze BoekStart inloopochtenden in Keizerslanden en Zandweerd is er ook aandacht besteed aan het prentenboek van het Jaar, Krrrr...okodil, geschreven door Catherina Rayner. Dit boek staat centraal tijdens De Nationale Voorleesdagen.

Muziekdocente Nelleke Roozenbeek gaf in de Bibliotheek Keizerslanden en woonzorg- en wijkcentrum St. Jurriën (Zandweerd) een muziekworkshop, waarbij Krokodil ook een grote hoofdrol vervulde. De beide workshops werden druk bezocht door jonge kinderen uit de wijk, hun (groot)ouders en de kinderopvang.

Jonne van Ooijen, één van onze voorleesvrijwilligers, schreef over de muziekworkshop in Keizerslanden:
"Gezellig en drukke bezochte workshop. Veel nieuwe gezichten, maar natuurlijk ook wat vaste. Twee kindjes van Brabbel (kinderdagverblijf in Keizerslanden). Het boek Krrrr...okodil werd uiteraard voorgelezen in het kader van De Nationale Voorleesdagen. Leuke liedjes en bewegen erbij."
Ook in St. Jurriën was het een gezellige boel. Kinderen van kinderdagverblijven RC Kids en Sam & Abeltje dansten vrolijk mee met Krokodil.

Geniet mee van mijn fotopresentatie om een indruk te krijgen hoe leuk het was!

woensdag 29 januari 2014

Jacques Prévert

Talloos zijn de oorzaken waardoor een mens ongelukkig kan zijn. Misschien wel net zoveel als er mensen zijn. Eén oorzaak tot intens ongeluk is de naam waarmee men door het leven moet. Dat is ook het geval met het personage in het gedicht van Jacques Prévert met de titel Quelqu'un (Iemand). Dat gedicht is een van de gedichten die op donderdag 13 februari aanstaande aan de orde zullen komen in antiquariaat Das gute ist immer da.

       Quelqu'un
Un homme sort de chez lui
C'est très tôt le matin
c'est un homme qui est triste
Cela se voit à sa figure
Soudain dans une boîte à ordures
Il voit un vieux Bottin Mondain
Quand on est triste on passe le temps
Et l'homme prend le Bottin
Le secoue un peu et le feuillette machinalement
Les choses sont comme elles sont
Cet homme si triste est triste parce qu'il s'appelle Ducon
Et il feuillette
Et continue à feuilleter
Et il s'arrête
A la page des D
Et il regarde à la colonne des D-U du
Et son regard d'homme triste devient plus gai plus clair
Personne
Vraiment personne ne porte le même nom
Je suis le seul Ducon
Dit-il entre ses dents
Et il jette le livre s'époussette les mains
Et poursuit fièrement son petit bonhomme de chemin.

       Iemand
Een man verlaat zijn huis
De ochtend is nog jong
Het is een man die droevig  is
Dat kun je zien aan zijn gezicht
Ineens ziet hij een vuilnisbak
Daarin een oude gele gids
Wie droevig is zoekt tijdverdrijf
De man pakt snel de gids
Schudt ’t stof eraf en bladert doelloos zomaar wat
Het leven is voor hem niet gul
Die man zo droef is droef want zijn naam is Jan Lul
Dan bladert hij
En gaat maar door met bladeren
En hij stopt bij
Het blad met letter L
En hij zoekt in de kolom met letter L – U – lu 
En dan wordt plotseling zijn blik in één keer blij 
Geen mens
Echtwaar geen mens bezit dezelfde naam
Er is maar één Jan Lul
Mompelt hij binnensmonds
Hij werpt het boek van zich af, schudt het stof van zijn jas
En loopt door als een held met opgewekte pas.

De vertaling van dit gedicht is van de hand van Tinus Derks, die, samen met Leen de Oude, de avond in Das Gute ist immer da zal verzorgen. Prévert is een Franse dichter (1900-1977) die heel toegankelijke poëzie heeft geschreven. Alle gedichten die aan de orde komen, zijn in het Nederlands vertaald en op muziek gezet. Na de voordracht van de vertaling wordt een gezongen exemplaar ten gehore gebracht door middel ven een CD. De avond begint om 20.00 uur. Reserveren kan vanaf 1 februari bij: praastinkwessels@gmail.com.

Alvast een beetje in de stemming komen? Beluister dan de Franse versie van het gedicht, op muziek gezet door Christiane Verger en gezongen door Yves Montand.


Jan Foeter

dinsdag 28 januari 2014

Stadsgedicht: De Antiquaar

een villanelle

Als je liefde voor het boek te pakken hebt,  
dan is jou echt geen ander lot beschoren --  
je hebt het of je bent ermee behept.            

't Is iets waar je oneindig vreugd in schept,    
vrienden, vriendinnen kun je ermee bekoren.
Je hebt het of je bent ermee behept.                          

Je streelt het papier, gestreken of geschept:
niets aan te doen, je wordt ermee geboren,      
als je liefde voor het boek te pakken hebt.  

Je bent oud en krom en kaal en half verlept:      
neem een oud boek, je zult de engelen horen.
Je hebt het of je bent ermee behept.                

Steeds openlijker wordt ervan gerept:              
je bent in het harde leven uitverkoren                        
als je liefde voor het boek te pakken hebt.    

Ook al word je in deze wereld vaak genept,        
bedenk: een goede pen gaat nooit verloren.      
Er is jou echt geen ander lot beschoren,              
je hebt liefde voor het boek. Je bent ermee behept.

© Herman Posthumus Meyjes

Ter gelegenheid van de 14de antiquarische boekenbeurs in de Bergkerk te Deventer 25 januari 2014

Stadsgedicht: Stadsbrand

de wereld een kruitvat
een overspringende vonk
de wereld een slechte verbinding
een vergeten blik achterom
de wereld een onbedachtzaamheid
in duizend een kans van één –-
       ziet om u heen

de wereld een smeulende spaander
een niet-dichtgedraaide kraan
de wereld een omgevallen kaars
een vergeten pan vet
de wereld een kwade opzet
een schreeuw in de nacht, merg en been --
     ziet om u heen

© Herman Posthumus Meyjes

Ter herinnering aan de brand die op 23 december 2013 verscheidene huizen, werkplaatsen en appartementen in de as legde in de Grote Overstraat.

Stadgedicht: Eerbetoon aan de wetten

10 december 2013
Dag der Mensenrechten

In dikke folianten staan wij opgeslagen,
even zovele strijders stram in het gelid,
product van generaties denkkracht, drieste daden:
vuurtorenlicht voor wie, gekerkerd, tot ons bidt.

Wij zijn de thermometer der beschaving,
de peilstok van de menselijkheid,
in wetten,voorschriften en regels vindt laving
wie dorst naar eindelijke gerechtigheid.

Te vaak nog triomfeert de knoet en het geweld
de cipier slaat nog menig arme drommel lens;
en onderschat ook niet de macht van het grove geld,
De zwakte zit niet in de tekst, maar in de mens.

Maar eens zal ook de stugste weerstand niet beletten
dat zachte krachten winnen. Zij zijn niet te verslaan:
zachte krachten, dappere mensen, harde wetten,
uit dat verbond zal nieuwe vrijheid altijd weer ontstaan.

© Herman Posthumus Meyjes

vrijdag 17 januari 2014

BoekStart inloopochtenden groot succes

Wij, de educatiespecialisten van de Bibliotheek Deventer, roepen het al langer: "voorlezen is goed voor de taalontwikkeling van kinderen." Naast nuttig is het natuurlijk ook heel leuk om samen plaatjes te kijken en er verhaaltjes bij te vertellen. Het versterkt de band met je kind en je kunt er ook nog eens heel jong mee beginnen. Vanaf 6 maanden kunnen baby's al woorden herkennen bijvoorbeeld.



Maar wat is dan leuk en hoe breng ik het, waar let ik op? Het zijn dé vragen waar ouders van hele jonge kinderen mee zitten als ze willen voorlezen omdat een baby zelf daar nou eenmaal geen antwoord op kan geven. BoekStart is een project dat (mede) uitgevoerd wordt door de bibliotheek om voorlezen aan kleintjes te bevorderen. Het bestaat uit verschillende onderdelen en de nieuwste loot aan de 'BoekStartBoom' is de inloopochtend.

Sinds oktober 2013 kunnen ouders van hele jonge kinderen naar de Bibliotheek Keizerslanden en woonzorg- en wijkcentrum St. Jurriën voor advies dat ze ter plekke in de praktijk kunnen brengen. Een enthousiaste voorleesvrijwilliger geeft voorlees- en boekentips en gaat samen met de aanwezige ouders, baby's, dreumesen en peuters aan de slag met voorlezen en zingen. Heel gezellig en een schot in de roos!

Spannend

Iets nieuws beginnen brengt onzekerheden met zich mee. Je moet altijd maar afwachten of dat wat jij in gedachten hebt aansluit bij de vraag van je doelgroep. Of je jouw enthousiasme voor het voorlezen kunt overbrengen op de vrijwilliger die dan datzelfde moet zien te bereiken bij de ouders. U begrijpt dan waarschijnlijk ook wel dat ik het best spannend vond om samen met collega Jutta de inloopochtenden te organiseren en coördineren.

Nu, een paar maanden later kunnen we al opgelucht ademhalen. Een beetje voorzichtig natuurlijk, want wat zijn nou 3 maanden, maar toch. Over belangstelling hebben we niet te klagen. Dit is mede te danken aan de kinderopvang in Zandweerd en Keizerslanden. Ook zij weten inmiddels de weg naar onze inloopochtenden te vinden. Dankzij hen en ouders uit deze wijken komen er gemiddeld 15 tot 20 kinderen naar het voorlezen luisteren.

Betrokkenheid en enthousiasme van de voorleesvrijwilligers

Daarnaast is het verrassend om te zien hoe verantwoordelijk de voorleesvrijwillligers zich voelen. Met veel enthousiasme bereiden ze de inloopochtenden voor en delen ze hun ervaringen met elkaar. Via een schriftje wordt na afloop genoteerd welke boeken er zijn voorgelezen en hoe de kinderen hierop gereageerd hebben.
Een voorbeeld van een notitie: "Het was gezellig, rommelig en druk. Er is een hele positieve samenwerking met Brabbel (kinderdagverblijf in Keizerslanden). We hebben bijpassende liedjes bij de boeken gezongen. Er is gelezen uit: Prinses Arabella is jarig, de blauwe ballon en Elmo kleedt zich aan. Yvonne had weer de fluit om "uit" te lezen en Dicky had ballonnen en een paraplu." Daarnaast geven ze ook feedback aan elkaar: "We willen nog meer op elkaar afstemmen."
De vrijwilligers staan er niet alleen voor. We hebben inmiddels een heel team van voorlezers en ze worden begeleid door de bibliotheek.

Voorleesvrijwilligers Jonne en Dicky lezen voor in de Bibliotheek Keizerslanden

Voorleesvrijwilliger Ineke leest voor in woonzorg- en wijkcentrum St. Jurriën

Soms biedt de Bibliotheek Deventer iets extra's aan tijdens deze inloopochtenden. Wapperkids heeft in oktober een workshop voorlezen met gebaren verzorgd en een muziekdocente van Leeuwenkuil kunstencentrum heeft in november een muziekworkshop gegeven.

Nienke Fluitman van Wapperkids geeft een workshop Voorlezen met Gebaren


Aline Corté van Leeuwenkuil Kunstencentrum geeft een muziekworkshop

Nationale Voorleesdagen

Tijdens de Nationale Voorleesdagen zullen er opnieuw muziekworkshops worden aangeboden. Hierbij staat het prentenboek Krrrr...okodil van Catharine Rayner centraal. Muziekdocente Nelleke Roozenbeek leest voor, zingt en danst met de kinderen.

De workshops voor dreumesen en peuters (2- 4 jarigen) en hun (groot)ouders vinden plaats op:
- Vrijdag 24 januari, van 10.00 – 11.00 uur in de Bibliotheek Keizerslanden, Graaf Florisstraat 3, Deventer.
- Maandag 27 januari, van 10.00 – 11.00 uur in woonzorg- en wijkcentrum St. Jurriën (Zandweerd), P.C. Hooftlaan 97, Deventer.

U bent van harte welkom! Aanmelden is niet nodig!

Boekstart inloopochtenden:
maandagochtend in woonzorg- en wijkcentrum St. Jurriën, van 10.00 - 11.00 uur, P.C. Hooftlaan 97, Deventer
vrijdagochtend in de Bibliotheek Keizerslanden, van 10.00 - 11.00 uur, Graaf Florisstraat 3, Deventer